Remont najstarszego zabytku w mieście
Limanowa. Nieuchronnie dobiega końca częściowy remont dworu Marsów w Limanowej, stanowiącego obecnie siedzibę Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej. Stojący w parku miejskim (dawnym ogrodzie dworskim) budynek jest najstarszym zachowanym i jednym z najważniejszych zabytkowych obiektów w Limanowej.
Historia starowiejskiego dworu prawdopodobnie sięga 2 poł. XV w., kiedy w źródłach pojawiają się informacje zarówno o Villa Antiqua – Starej Wsi, jak i o wsi Ilmanova. Dobra te znajdowały się w posiadaniu Słupskich herbu Drużyna, których centrum administracyjne znajdowało się przypuszczalnie w dolinie Tarnawki. Wobec braku badań archeologicznych i architektonicznych współczesnego dworu i jego lokalizacji, nie da się jednoznacznie stwierdzić czy istniało w tym miejscu późnośredniowieczne założenie obronne.
Wzmianki o dworze występują od XVI w., natomiast obecny modrzewiowy budynek dworski powstał przypuszczalnie na przełomie XVIII/XIX w. Za najstarszą zachowaną część uznaje się skrzydło zachodnie – z kamiennymi ścianami i podpiwniczone. Na osi ściany frontowej znajduje się otwarty ganek – typowy dla dworków szlacheckich - o formach klasycystycznych, wsparty na czterech oktagonalnych filarach. Ganek zwieńczony jest tympanonem, ujętym w esownice, na którego stropie znajdował się pokój mieszkalny. Wpływy secesji wyraźne są w falistych spływach mansardki. Dwór nakryty jest dachem polskim, łamanym, pierwotnie pokrytym gontem – obecnie dachówką ceramiczną, ozdobionym drewnianym lukarnami, wykonanymi przez Szymona Wrońskiego. Antoni Józef Mars dokonując przebudowy założenia w 2 poł. XIX w. wzniósł prawdopodobnie wschodnie skrzydło, zakończone drewnianą werandą o cechach secesyjnych, spełniającą funkcje wypoczynkowe. Na zapleczu dworu widoczny jest prosty ryzalit z trójkątnym tympanonem, połączony niegdyś ze wspomnianym skrzydłem przeszkloną werandą, dobudowaną w XX w.
Układ pomieszczeń był amfiladowy. W latach 30. XX w. na parterze znajdowało się 12 pokoi: w środku znajdował się obszerny salon, następnie na zachód jadalnia, spiżarnia, kuchnia, pokoje służby, od strony południowej sypialnia i pokój bilardowy, w części wschodniej umiejscowione były dwa pokoje gościnne (oraz pokój werandowy). Na piętrze zlokalizowano dwa pomieszczenia mieszkalne. Urządzenie wewnętrzne dworu zmieniało się na przestrzeni lat. Niektóre przekazy wspominają o wyposażeniu pokoi w mahoniowe meble w stylu empire, natomiast jadalnia była umeblowana w stylu gdańskim. Znajdujące się obecnie w muzeum wyposażenie salonu pochodzące z 2 poł. XIX w. w stylu biedermeier, zostało ucharakteryzowane na francuski styl Ludwik Filip.
Zobacz również:Po upaństwowieniu majątku Marsów w 1945 r. dwór często zmieniał właścicieli i wygląd. Znajdował się tu internat szkoły leśnej, biura i mieszkania Państwowego Ośrodka Maszynowego, sztab wojskowy, Urząd Stanu Cywilnego, Limanowski Dom Kultury a ostatecznie Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej. Każda instytucja dostosowywała wewnętrzny układ pomieszczeń do własnych wymogów, bezpowrotnie niszcząc jego pierwotny charakter, a także wyposażenie. W latach 60. XX w. likwidacji uległa secesyjna weranda, natomiast w okresie późniejszym salon rozbudowano w kierunku zachodnim, poszerzając jednocześnie ryzalit.
Ostatni remont generalny budynek przechodził na początku lat 90. XX w. - nie zatrzymał on jednak degradacji substancji zabytkowej, dlatego też obecnie przeprowadzana jest wymiana poszycia dachowego, z zastosowaniem historycznej marsylskiej dachówki ceramicznej angobowanej, wymiana rynien i spustów, a także wykonanie izolacji dachu, która w przyszłości pozwoli na adaptację poddasza na cele muzealne. Inwestycję mającą na celu zabezpieczenie cennych zbiorów muzealnych, a także powstrzymanie dalszego niszczenia zabytkowego dworu, realizuje Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej w ramach projektu „Limanowa i Kieżmark – magdeburskie miasta na polsko-słowackim szlaku handlowym” dofinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa za pośrednictwem Związku Euroregion „Tatry”, o łącznej wartości 135583,52 €. Muzealnicy starają się ponadto o dalsze środki zewnętrzne na rekonstrukcję secesyjnej werandy, która stanowiła w przeszłości zakończenie wschodniego skrzydła dworu – projekt „In partibus artem – szlacheckie wymiary sztuki na polsko-słowackim pograniczu” o wartości 69225,63 € pomyślnie przeszedł proces oceny formalnej i jeżeli ocena jakościowa wniosku także okaże się pozytywna to odtwarzanie przestrzeni historycznej z pocz. XX w. rozpocznie się już na początku przyszłego roku.
(Autor: Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej)
Może Cię zaciekawić
Komitet zdziwiony deklaracją. Oficjalne poparcie dla kontrkandydata
Komitet Wyborczy Wyborców "Czas Na Zmiany" wydał oficjalne oświadczenie w odpowiedzi na publiczne poparcie Piotra Dolla dla kandydatury B...
Czytaj więcejJak zbiornik na deszczówkę może zmniejszyć Twoje rachunki za wodę?
Ile wody zużywają gospodarstwa domowe w Polsce? Zużycie wody przez polskie gospodarstwa domowe co roku sprawdza Główny Urząd Statystyczny. Wed...
Czytaj więcejPijana matka przyjechała pod szkołę odebrać dziecko
Wczoraj w jednej z miejscowości na terenie gminy Mszana Dolna matka przyjechała odebrać dziecko ze szkoły. Pracownicy szkoły, którzy podejrzewal...
Czytaj więcejOdnieśli sukces na jubileuszowej X Edycji Olimpiady ZUS
Tego dnia centrala ZUS stała się areną dla intelektualnych zmagań najlepszych z najlepszych w dziedzinie wiedzy o ubezpieczeniach społeczny...
Czytaj więcejSport
Otwarta konsultacja kadry Małopolski dla dziewcząt
Termin zgłoszeń mija w środę 24 kwietnia. Udział w konsultacji dla zawodniczek będzie szansą na piłkarską promocję. Godziny konsultacji...
Czytaj więcejPiłkarski weekend: od Klasy B do IV ligi
IV LIGA MAŁOPOLSKA: Bruk-Bet Termalica II Nieciecza - Orzeł Ryczów (21 kwietnia, 11:00) Dalin Myślenice - Lubań Maniowy (20 kwietnia, ...
Czytaj więcejJustyna Kowalczyk-Tekieli najlepsza w Arktyce
- Warunki iście arktyczne, odczuwalna minus 1000 wszystko jedno jakich stopni. Trasa ciężka, 1021 metrów deniwelacji pokonałam bezkrokiem, ...
Czytaj więcejWystąpił w piłkarskiej reprezentacji województwa podkarpackiego
- Po pierwszych zgrupowaniach w Kadrze Małopolski kilka lat temu, Hubert podjął bardzo odważną i niesamowicie ambitną decyzję o wyjeździe z ro...
Czytaj więcejPozostałe
Heroizm błogosławionej rodziny - wykład
Wydarzenie odbędzie się jutro (17 kwietnia) o godzinie 16:30 w budynku Gminnej Biblioteki Publicznej w Starej Wsi. Wykład Krzysztofa Biernat...
Czytaj więcejHistoryczny proces o polityczne zabójstwo 38-latka z Limanowszczyzny
Proces za zbrodnię sprzed lat Okoliczności śmierci pochodzącego z Limanowszczyzny Czesława Kukuczki po raz pierwszy zostały opisane w publikacj...
Czytaj więcej"Swoje życie, cierpienie i pracę poświęcili temu, abyśmy mogli tak żyć" (ZDJĘCIA)
Uroczystość rozpoczął „Marsz Pamięci”, który wyruszył z Sowlin z ul. Fabrycznej, a następnie w Bazylice Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej...
Czytaj więcejWięzienie i inwigilacja za stworzenie konspiracyjnej struktury
Zygmunt Wojciech Papież ps. „Dzwon” urodził się 14 kwietnia 1914 r. jako syn Józefa i Bronisławy z d. Lach. Ukończył gimnazjum w Limanowej,...
Czytaj więcej- Komitet zdziwiony deklaracją. Oficjalne poparcie dla kontrkandydata
- Jak zbiornik na deszczówkę może zmniejszyć Twoje rachunki za wodę?
- Pijana matka przyjechała pod szkołę odebrać dziecko
- Odnieśli sukces na jubileuszowej X Edycji Olimpiady ZUS
- Kontrowersyjne poparcie: od zaciekłego przeciwnika i... samego siebie
Komentarze (3)
nieukończonego pustostanu . W sumie to muzeum jest bardzo małe a wydaje się raz - że potrzebne , drugie - że ma potencjał w zakresie poszerzania zbiorów . Skoro hotel Cracowia mógł zostać przejęty przez Muzeum Narodowe tym bardziej ten nowy obiekt mógłby znaleźć zastosowanie .