Magiczna Wielkanoc
REGION: Msza rezurekcyjna połączona z wypatrywaniem czarownic, palenie Judasza odpowiadające topieniu Marzanny, czy okadzanie obejść dymem z huby zapalonej od ogniska palonego w nocy przed kościołem w czasie wielkosobotniej liturgii - to tylko część wielkanocnej tradycji, w której chrześcijańskie przesłanie miesza się z pogańskimi zwyczajami i elementami magii.
To wzajemne przenikanie się tradycyjnych wierzeń, kalendarza rolniczego i religii jest widoczne w całym okresie poprzedzającym święta Wielkiej Nocy. I tak czterdziestodniowy post był wyraźnym odniesieniem do poszczenia Chrystusa na pustyni, ale miał też znaczenie ekonomiczne. Przypadał bowiem na okres, w którym kurczyły się już zimowe zapasy, a nowych zbiorów jeszcze nie było. Dlatego, pomijając bogatych mieszczan czy zamożnych właścicieli ziemskich, przejście na ostrą dietę ludzi prostych wymuszało życie.
- Rezygnowano z mięsa i tłuszczów zwierzęcych, a także jaj będących symbolem dostatku - opowiada Bogusława Błażewicz, etnograf z Sądeckiego Parku Etnograficznego. - Na stołach mieszkańców naszego regionu królowała kiszona kapusta, chleb, karpiele, czyli nieco zapomniana już brukiew, bardzo postne zupy, w tym kapuśniorka gotowana na wodzie spod kapusty, a także żur i śliwianka, czyli rodzaj polewki uwarzonej na suszonych śliwkach. Taka skromna dieta potrafiła zmęczyć nawet tych uboższych ludzi, więc trudno się dziwić, że w ostatnich dwóch dniach postu urządzano pogrzeb żuru. Garnek z zupą wieszano na drzewie i rozbijano go kamieniem. Kto trafił tak celnie, że dodatkowo oblał się żurem, dostawał nagrodę.Czytelne odniesienia religijne miała też Niedziela Palmowa. Kolorowe palmy miały przypominać te oryginalne, którymi witano Chrystusa wjeżdżającego na osiołku do Jerozolimy, choć symbolizowały też budzenie się przyrody do życia w momencie tzw. równonocy wiosennej przypadającej właśnie na ten okres. Na ziemi Lachów i Pogórzan wykonywano je na stelażu z drewnianego drąga owiniętego wiklinowymi witkami, w które wplatano zimozielony bukszpan, bazie i kwiaty z kolorowych bibułek. Także w tę tradycję wplecione były jednak elementy magii, bo z poświęconą w kościele palemką trzykrotnie obchodzono zagrodę i dotykano nią zwierzęta domowe. Dzieci łykały po baziu, co miało je chronić przed bólem gardła, a w Wielkim Tygodniu palmę rozbierano i gospodarz robił z niej krzyżyki zatykane nad drzwiami. Wbijał je także na granicach pól, co miało gwarantować dobre plony. Magiczną moc palm wykorzystywano podczas gwałtownych burz, gdy w oknach domów ustawiano je ze świętymi obrazami chroniącymi od uderzenia pioruna.
Religia i magia przenikały się także w Wielki Czwartek, kiedy w kościołach milkły dzwony, a na uliczki miasteczek i wiejskie gościńce wybiegała młodzież z drewnianymi kołatkami mającymi odegnać złe moce. Na łąkach palono ogniska, do których wrzucano słomiane kukły Judasza. Ta chrześcijańska tradycja miała jednak swój początek w pogańskim obyczaju topienia Marzanny symbolizującej uprzykrzoną zimę. Jeszcze mocniejsze wpływy tradycji pogańskich przodków były widoczne w Wielki Piątek.
Zobacz również:"Dziennik Polski" 3 kwietnia 2010
Może Cię zaciekawić
Strażacy zaatakowani na romskim osiedlu - mamy nagranie!
Wczoraj (27 marca) straż pożarną wezwano do incydentu w miejscowości Koszary, gdzie zgłoszono pożar odpadów. Na miejsce zostały zadysponowane ...
Czytaj więcejOstrzeżenie przed silnym wiatrem w całej Małopolsce - możliwe burze
Według najnowszych prognoz meteorologicznych, mieszkańcy regionu mogą spodziewać się wiatru o średniej prędkości dochodzącej do 50 km/h, a w ...
Czytaj więcejKoszary: Z pięściami na interweniujących strażaków, jeden trafił do szpitala
Wczoraj wieczorem (około godziny 20:30) straż pożarna zaalarmowana została do pożaru odpadów w miejscowości Koszary - na osiedlu roms...
Czytaj więcejWyznaczono nagrodę
Jak poinformowała w czwartek rzeczniczka Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego Joanna Paździo, firma, do której należy urządzenie, wyznaczyła na...
Czytaj więcejSport
Z ziemi limanowskiej do Szkocji: zainteresowani są grą w biało-czerwonych barwach
- Przypomnijmy: Franciszek, czyli młodszy z braci, w obecnym sezonie rozegrał 6 meczów w Premiership – podkreśla portal piłkarski Dom Futbolu. ...
Czytaj więcejRozpoczyna się sprzedaż biletów na piłkarskie Mistrzostwa Europy
Na Mistrzostwach Europy w Niemczech reprezentacja Polski w fazie grupowej zmierzy się 16 czerwca z Holandią, 21 czerwca z Austrią i 25 czerwca z Fr...
Czytaj więcejDwóch zawodników Limanovii z powołanie do Kadry Małopolski
Wyróżniony został Witold Mrożek i Filip Kita. Powołani zawodnicy (rocznik 2010): Wisła Kraków: Michał Kokoszka, Kacper Kopijka, Michał...
Czytaj więcejDisc golf: zwycięstwo Karola Zaczyńskiego
Karol Zaczyński z Limanowej zachęca do trenowanie Disc Golfa całe rodziny. Treningi przynoszą coraz większe efekty. Karol Zaczyński okaza...
Czytaj więcejPozostałe
Areszt dla podpalacza
Jak już informowaliśmy, policjanci z Komisariatu Policji w Mszanie Dolnej zatrzymali 45-letniego mieszkańca gminy Niedźwiedź, podejrzanego o podp...
Czytaj więcejMieszkaniec powiatu zatrzymany na lotnisku- był poszukiwany
We wtorek (26 marca) funkcjonariusze z Placówki Straży Granicznej w Krakowie-Balicach na kierunku wjazdowym do Polski, zatrzymali 28-letniego obywat...
Czytaj więcejRozpoczyna się budowa przedszkola i żłobka
Wczoraj (27 marca) przekazano wykonawcy robot plac budowy pod budowę przedszkola wraz ze żłobkiem i zapleczem sportowym w Starej Wsi-Roli. Pro...
Czytaj więcejAdwokat ks. Michała: "dzieją się dziwne historie w sprawie Fundacji Profeto”. Decyzja około godziny 15.
Rzeczywiście, dzieją się dziwne historie sprawie Fundacji Profeto prowadzonej przez x. Michała Olszewskiego SCJ postaram się pokrótce...
Czytaj więcej
Komentarze (4)