84 zgłoszenia wykorzystania seksualnego. 21 dotyczyło dzieci poniżej 15 roku życia

- ​Po raz kolejny nie było miesiąca, w którym do diecezji w Polsce nie wpłynęłoby żadne zgłoszenie, łącznie było ich 65. Z kolei do zakonów męskich wpłynęło 19 przypadków wykorzystania seksualnego. Spośród wszystkich 84 zgłoszeń za niewiarygodne uznano 11%, dalsze są procedowane zgodnie z prawem kanonicznym i państwowym (w tym ponad 60% zgłoszeń w momencie przeprowadzania kwerendy była w trakcie badania) - poinformował dziś Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego SAC na stronie Episkopatu Polski.

„W centrum działań służących zwalczaniu przestępstw wykorzystania seksualnego małoletnich i bezbronnych powinna być zawsze troska o osobę skrzywdzoną” – ten fragment komunikatu Marty Titaniec i ks. Piotra Studnickiego otwiera tegoroczny raport roczny „Ochrona małoletnich i bezbronnych oraz pomoc pokrzywdzonym wykorzystaniem seksualnym w Kościele w Polsce”. Prezentuje on podstawowe informacje na temat działań poszczególnych podmiotów kościelnego systemu ochrony w ciągu ubiegłego roku, a także wyniki kwerendy zgłoszeń, które wpłynęły do diecezji i zgromadzeń męskich w ciągu 2022 roku. Raport został opublikowany dziś na stronie Episkopatu Polski.

Wysłuchanie pokrzywdzonych

Miniony rok pokazał, że kościelny system reagowania na wykorzystanie seksualne, pomocy pokrzywdzonym i prewencji w polskim Kościele coraz sprawniej działa w zakresie podstawowych mechanizmów, czyli reagowania na zgłoszenia. To zadanie 179 delegatów i delegatek ds. ochrony dzieci i młodzieży, którzy w całym kraju przyjmują osoby zgłaszające krzywdę i uruchamiają przewidziane prawem działania i pomoc. Oprócz diecezji i zakonów męskich, delegatki powołały też zgromadzenia żeńskie (56 jurysdykcji).

Grupa osób pokrzywdzonych

Wśród zgłoszeń przyjętych w 2022 r., 21 (25%) dotyczyło osób małoletnich przed ukończeniem 15 roku życia, a 42 sprawy (50%) – osób, które ukończyły w chwili pokrzywdzenia 15 lat. W pozostałych 25% zgłoszeń zabrakło informacji o wieku osoby poszkodowanej.

48 zgłoszeń dotyczy wykorzystywania dziewcząt, a 31 – chłopców (w przypadku 5 zgłoszeń nie było informacji o płci osoby pokrzywdzonej). W grupie osób pokrzywdzonych w wieku do 15 lat proporcje dziewcząt i chłopców są zbliżone, z kolei w grupie wiekowej od 15 do 18 roku 64% pokrzywdzonych życia to dziewczęta. Największą grupę pokrzywdzonych stanowiły osoby uczestniczące w duszpasterstwie, wspólnotach lub ruchach religijnych – 24% zgłoszeń, zaś 19% to ministranci.

Reakcja Kościoła na przypadki wykorzystania

Zgłoszone w 2022 r. sprawy wskazują jako sprawców wykorzystania łącznie 80 księży oraz zakonników (wobec 4 zgłoszono po dwa zgłoszenia). Blisko 2/3 zgłoszeń dotyczyło czynów popełnionych w okresie od 1965 do 2018 r., a niemal co czwarte zgłoszenie − czynów z ostatnich czterech lat (brak danych odnośnie 14 zgłoszeń, które są weryfikowane).
W momencie zbierania danych z diecezji i jurysdykcji zakonnych, obwinieni najczęściej zostali czasowo odsunięci od pełnienia posługi na czas badania zarzutów (40% ) lub od jakichkolwiek kontaktów duszpasterskich z dziećmi i młodzieżą (30%) albo otrzymali nakaz przebywania w określonym miejscu (31%).
W polskim systemie prawnym penalizacji podlega wykorzystanie seksualne małoletnich poniżej 15 lat. Spośród 21 takich spraw, diecezje i zakony przekazały organom ścigania 15 z nich, w 3 przypadkach organy te zostały powiadomione przez inny podmiot, 1 przypadek dotyczył duchownego, który w momencie oskarżenia już nie żył, a pozostałe 2 zgłoszenia w momencie zbierania danych były na etapie weryfikacji wstępnej. Państwowym organom ścigania zostały przekazane także 3 zgłoszenia bez informacji o wieku osoby pokrzywdzonej.

Wsparcie pokrzywdzonych

Wyniki kwerendy dotyczącej wykorzystania seksualnego osób małoletnich przez inkardynowanych do diecezji polskich duchownych oraz profesów wieczystych męskich zgromadzeń zakonnych i stowarzyszeń życia apostolskiego w Polsce,  obejmującej zgłoszenia z okresu od 1 stycznia 2022 do 31 grudnia 2022, zostały opublikowane wraz z raportem rocznym systemu ochrony i pomocy małoletnim i bezbronnym w Kościele. 

Zaprezentowane w nim dane ukazują, że diecezje i zakony zaoferowały pokrzywdzonym w minionym roku 307 razy pomoc bezpośrednią: psychologiczną, medyczną lub prawną (szacunkowe dane na podstawie ankiety dla koordynatorów FSJ), z kolei Fundacja Świętego Józefa KEP udzieliła pomocy bezpośredniej 36 osobom. Łączna kwota pomocy FSJ to 273 996,64 zł, czyli blisko dwukrotnie więcej niż w 2021 roku i dziesięciokrotnie więcej niż w pierwszym roku działalności powołanej przez biskupów Fundacji Świętego Józefa.

Pełna wersja raportu dostępna jest tutaj: https://fsj.org.pl/wp-content/uploads/sites/2/2023/03/Raport-roczny-2022.pdf