Jedne wybory - trzy różne ordynacje. Co warto wiedzieć?
Podczas wyborów samorządowych, które odbędą się 21 października br. obowiązywać będą trzy różne systemy wyborcze.
Dodatkowo, styczniowa nowelizacja Kodeksu wyborczego wprowadziła nowe reguły ich przeprowadzania. Fundacja im. Stefana Batorego przygotowała przewodniki wyjaśniające najważniejsze zasady jesiennej elekcji. Kandydatkom i kandydatom pomogą przygotować strategie wyborcze, a obywatelom zrozumieć, w jaki sposób ich głosy przełożą się na wyniki głosowania.
Cztery lata temu start w wyborach lokalnych cieszył się dużym zainteresowaniem. W 2014 do rad gmin kandydowało 155 000 osób, do rad powiatów 65 000, a do sejmików województw 9 000. Łącznie w wyborach wystartowało 229 000 osób.
„Wybory samorządowe to dobry moment, aby wziąć sprawy w swoje ręce. Aktywiści i aktywistki mogą zyskać większy wpływ na decyzje dotyczące ich społeczności. Niestety, często problemem jest brak wiedzy na temat zasad i procedur wyborczych. Aktywiści nie dysponują takim zapleczem eksperckim jak partie polityczne. Dlatego to przede wszystkim do nich kierujemy nasze opracowania. Wyjaśniamy, jakimi regułami rządzą się wybory, kto może kandydować, jak założyć komitet wyborczy, jak sfinansować kampanię i wiele innych kwestii” – wyjaśnia Joanna Załuska, szefowa działu Demokracja w forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego.
Trzy systemy wyborcze
Podczas wyborów samorządowych odbywa się kilka głosowań. Wyborcom przypominają o tym różne kolory kart. Wybieramy radnych różnych szczebli samorządu terytorialnego oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. W zależności od organu i wielkości gminy, w wyborach samorządowych obowiązują aż trzy systemy wyborcze.
W wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast do otrzymania mandatu wymagana jest bezwzględna większość głosów (50% + 1 głos). Jeżeli żaden kandydat jej nie uzyskał, do drugiej tury przechodzą dwie osoby z najlepszymi wynikami.
„Doświadczenia pokazują, że druga tura wyborów jest potrzebna w około 1/3 polskich gmin. Jej istnienie to zachęta do startu dla większej liczby kandydatów. Dla wyborców to okazja, żeby głosując najpierw kierować się „sercem”, dopiero potem kalkulacjami politycznymi” – wyjaśnia dr Adam Gendźwiłł, ekspert Fundacji im. Stefana Batorego, autor opracowania „Reguły wyborów samorządowych 2018”.
Radni w gminach do 20 tys. mieszkańców wybierani są w wyborach większościowych w okręgach jednomandatowych (JOW). Nie ma tu drugiej tury, a mandat otrzymuje osoba z najlepszym wynikiem. System nie przewiduje „nagród pocieszenia”, a duża liczba głosów oddanych przez wyborców jest „marnowana” – nie przekłada się na mandaty. Przegrani – nawet jeśli zdobywają po 20-30% głosów w swoich okręgach, nie mogą liczyć na mandat. Ten system względnie najlepiej sprawdza się w niewielkich, spójnych społecznościach lokalnych.
Ordynacja proporcjonalna pozwala zdobywać mandaty z jednego okręgu wyborczego różnym komitetom, przez co dokładniej odwzorowuje preferencje wyborców. W małych okręgach wyborczych reguła ta wzmacnia przewagę najsilniejszych komitetów. Ordynacja proporcjonalna zachęca niezrzeszonych aktywistów do integracji i wspólnego startu w ramach jednej listy.
Zdaniem dr. Gendźwiłła z perspektywy komitetu wyborczego najkorzystniejsze jest wystawienie maksymalnej liczby kandydatów w okręgu, ponieważ każdy przyniesie trochę głosów na listę. „Ta logika nie jest korzystna dla samych kandydatów. Koledzy i koleżanki z tej samej listy bywają większym zagrożeniem i konkurencją niż rywale z innych ugrupowań.”
Co zmieniła nowelizacja Kodeksu wyborczego
Reguły organizowania i przeprowadzania wyborów samorządowych zmieniły się na początku tego roku w związku z uchwaleniem Ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych.
Ustawa ta wprowadziła m.in.:
- pięcioletnią (zamiast czteroletniej) kadencję władz samorządowych,
- dwukadencyjność wójtów, burmistrzów i prezydentów (liczoną od tegorocznych wyborów),
- rezygnację z jednomandatowych okręgów wyborczych w gminach pow. 20 tys. mieszkańców (zostaną zastąpione systemem proporcjonalnym, tak jak było w 2010 r.),
- zakaz „podwójnego kandydowania”, czyli ubiegania się jednocześnie o mandat wójta oraz radnego (poza funkcją radnego w tej samej gminie).
Może Cię zaciekawić
Transmisja na żywo z obrad Rady Gminy
Transmisja obrad: Porządek obrad:1. Otwarcie Sesji Rady Gminy i stwierdzenie prawomocności obrad.2. Rozpatrzenie zmian zgłoszonych do porządku ...
Czytaj więcejOtwarcie sezonu turystycznego na górze Paproć
W najbliższą niedzielę (30 czerwca) na górze Paproć (645 m n.p.m.) odbędzie się uroczyste otwarcie sezonu turystycznego w powiecie limanow...
Czytaj więcejPoważny wypadek z udziałem rowerzysty
Do zdarzenia doszło dzisiaj (25 czerwca) po godzinie 19:00 na drodze powiatowej w miejscowości Dobra, w kierunku Jurkowa. Miało tam miejsce zderzen...
Czytaj więcejŚrodki do czyszczenia stali nierdzewnej
Rodzaje środków do czyszczenia stali nierdzewnej Stale nierdzewne mogą wymagać różnych rodzajów czyszczenia w zależności od stopnia zabrudze...
Czytaj więcejSport
Skład V ligi na następny sezon: z naszego regionu została tyko Zalesianka
Orkan Szczyrzyc został zdegradowany, a Sokół Słopnice wywalczył awans. Niestety nikt z naszego regionu nie awansował. Skład V ...
Czytaj więcejWojciech Tajduś rozstaje z czwartoligowcem
Drużyna Lubania zajęła 7 miejsce w ligowej tabeli. Niestety klub przeżywa duże problemy organizacyjne i tego powodu szuka oszczędności. - ...
Czytaj więcejMordarka walczy o „okręgówkę”: porażka w pierwszym barażowym pojedynku
Wicemistrz limanowskiej Klasy A przegrał z wicemistrzem podhalańskie Klasy 0:2. Obie bramki padły w drugiej połowie. Rewanż w najbliższy piątek...
Czytaj więcejRozstrzygnęli rywalizację 1x1
Organizatorem był Limanowski Podokręg Piłki Nożnej w Limanowej. Koordynatorem turnieju był Witold Sochacki. Zawodnicy kończący swe gry otrzymal...
Czytaj więcejPozostałe
“Baronowa PiS” z Podhala wraca do parlamentu
Wieloletnia parlamentarzystka, która sensacyjnie nie uzyskała reelekcji w wyborach jesienią ubiegłego roku, po odejściu z Sejmu otrzymała posad...
Czytaj więcejArkadiusz Mularczyk pierwszym reprezentantem w historii regionu w PE
Chcę bardzo podziękować wszystkim mieszkańcom Limanowszczyzny i całego regionu. Otrzymałem w dwóch województwach ponad 93 tys. głosów, to ba...
Czytaj więcejJutro wybory. Kto startuje? Zobacz listy komitetów
Kandydaci w okręgu nr 10 Lista nr 1 - KOALICYJNY KOMITET WYBORCZY TRZECIA DROGA POLSKA 2050 SZYMONA HOŁOWNI - POLSKIE STRONNICTWO LUDOWE JARUBAS A...
Czytaj więcejCzterech kandydatów w wyborach uzupełniających
Z dokumentów opublikowanych przez nowosądecką delegaturę Krajowego Biura Wyborczego wynika, że w określonym terminie zarejestrowane zostały czt...
Czytaj więcej
Komentarze (4)
Ciekawy komentarz odnośnie PiS o czym bardzo cicho w mediach.