Czy otyłość zawsze jest skutkiem obżarstwa?
To MIT! Obiegowa opinia na temat osób otyłych jest taka, że same są sobie winne - bo mają słabą wolę, za mało się ruszają i za dużo jedzą. W świetle aktualnej wiedzy medycznej jest to jednak zbyt daleko idące i często krzywdzące uproszczenie. Wyjaśniamy dlaczego.
Jedna czwarta mieszkańców Polski choruje na otyłość. Wielu z nich latami bezskutecznie próbuje zrzucić nadmiarowe kilogramy. Wbrew pozorom, powodów takiego stanu rzeczy jest bardzo wiele.
„Obecnie uważa się, że w około 25-40 proc. przypadków otyłości odgrywa rolę czynnik genetyczny. Dziecko szczupłych rodziców ma szansę być otyłe w 7 proc. przypadków, a gdy ma oboje rodziców otyłych aż w 80 proc. przypadków” – zaznacza dr Magdalena Białkowska w poświęconym otyłości rozdziale podręcznika do dietetyki, wydanego przez Instytut Żywności i Żywienia.
Specjalistka wyjaśnia, że czynniki genetyczne wpływają m.in. na regulację apetytu, preferencje dotyczące wyboru produktów obfitujących w tłuszcz i/lub cukier, zdolność do oksydacji (utleniania) tłuszczu i węglowodanów, a także na funkcjonowanie komórek tłuszczowych oraz wiele innych procesów fizjologicznych i metabolicznych, które mogą sprzyjać powstawaniu otyłości.
Zobacz również:Na tym jednak nie koniec. Lista czynników ryzyka rozwoju otyłości jest naprawdę długa.
„Czynniki środowiskowe, obok uwarunkowanych genetycznie, a najczęściej oba jednocześnie, są główną przyczyną powstawania otyłości” – podkreśla dr Magdalena Białkowska.
Wśród środowiskowych czynników ryzyka prym wiodą: mała aktywność fizyczna oraz łatwy dostęp do smacznej, wysokoprzetworzonej i wysokokalorycznej żywności.
Generalnie, co do zasady, otyłość rozwija się w wyniku utrzymującego się przez dłuższy czas dodatniego bilansu energetycznego (czyli w praktyce spożywania nadmiernej ilości kalorii w stosunku do zapotrzebowania organizmu). Jednak w praktyce, powstawaniu i utrzymywaniu się dodatniego bilansu energetycznego sprzyjać może bardzo wiele różnych czynników. Są wśród nich nie tylko wspomniane już wcześniej predyspozycje genetyczne oraz styl życia, lecz także niektóre schorzenia i stosowane w związku z nimi leki.
Podsumowując, medycy wyróżniają dwa podstawowe rodzaje otyłości: prostą i wtórną.
- Otyłość prosta - -wynika głównie z przekarmienia i zbyt małej ilości ruchu. Podstawą jej leczenia jest więc zbilansowana dieta o obniżonej wartości energetycznej (przede wszystkim z ograniczeniem ilości tłuszczu), a także odpowiedni poziom aktywności fizycznej. W rzeczywistości jest to najczęściej występujący rodzaj otyłości w Polsce i na świecie.
- Otyłość wtórna - jest skutkiem innych, różnego rodzaju schorzeń (m.in. zapalenia lub guza mózgu, zaburzeń hormonalnych – np. niedoczynności tarczycy lub też przyjmowanych leków, np. niektórych leków psychiatrycznych).
To właśnie dlatego, z uwagi na wielość i złożoność przyczyn, leczenie otyłości jest tak bardzo trudne. W praktyce, aby było ono skuteczne, powinno być więc kompleksowe, czyli realizowane przez tzw. zespół terapeutyczny, złożony z różnych specjalistów medycznych – począwszy od lekarzy, poprzez dietetyków klinicznych, a na rehabilitantach i psychologach skończywszy. Nierzadko też zdarza się, że oprócz interwencji dietetycznej, farmakoterapii, fizykoterapii i psychoterapii, konieczne okazuje się leczenie chirurgiczne (w przypadku tzw. otyłości olbrzymiej).
Eksperci podkreślają, że otyłość to nie tylko defekt estetyczny, lecz groźna choroba, która może prowadzić do wielu powikłań, takich jak:
- Cukrzyca typu 2
- Nadciśnienie
- Kamica pęcherzyka żółciowego
- Zespół bezdechu sennego
- Choroba wieńcowa serca
- Dna moczanowa
- Choroba zwyrodnieniowa stawów
- Rak jelita grubego, macicy i inne nowotwory
- Powikłania okołoporodowe, operacyjne i pooperacyjne.
Nie dajmy się jednak w kwestii nadwagi i otyłości zwariować. Wiele osób odchudza się obsesyjnie, często bez wyraźnego powodu – np. mając tylko lekką nadwagę. Eksperci ostrzegają, że stosowanie modnych, w tym zwłaszcza drakońskich diet na własną rękę, może przynieść więcej szkody niż pożytku!
Dr Magdalena Białkowska, we wspomnianym na początku podręczniku do dietetyki, przytacza wyniki badań, z których wynika, że lekka nadwaga nie stanowi tak naprawdę zbyt dużego zagrożenia dla zdrowia. Konkretnie wykazano, że ryzyko dla zdrowia istotnie wzrasta u kobiet dopiero, gdy ich BMI (wskaźnik masy ciała) przekracza wartość 27,2. Tymczasem u mężczyzn, gdy wynosi więcej niż 27,8. Przypomnijmy, że BMI oblicza się dzieląc masę ciała podaną w kilogramach, przez wysokość ciała (wzrost) w metrach podniesioną do kwadratu. W teorii, prawidłowe BMI (tzw. norma) mieści się w przedziale 18,5 – 25.
Więcej szczegółowych i praktycznych informacji na temat otyłości znaleźć można m.in. na stronie internetowej Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej (NCEŻ).
(Źródło: zdrowie.pap.pl)
Może Cię zaciekawić
78-latek zmarł w szpitalu
Informację o śmiertelnym skutku dzisiejszego wypadku potwierdziła w rozmowie z nami st. asp. Jolanta Batko, oficer prasowy Komendy Powiatowej Polic...
Czytaj więcejGDDKiA planuje ogromną inwestycję na DK28 między Limanową a Kasiną Wielką
Zmiany w Kasinie Wielkiej, Dobrej i Tymbarku Zadaniem wykonawcy będzie przygotowanie całościowego projektu rozbudowy drogi między skrzyżowaniem ...
Czytaj więcej29 kwietnia koniec sezonu narciarskiego; otwarte pozostaną dwa obszary
W ostatnich dniach w Tatrach przybyło śniegu, a na szlakach znowu pojawili się miłośnicy turystyki narciarskiej. Na Kasprowym Wierchu leży 85 cm...
Czytaj więcejJózef Ciuła nowym Rektorem Akademii Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
Dr hab. inż. Józef Ciuła, prof. ANS, związany jest z Akademią Nauk Stosowanych w Nowym Sączu od 2015 r. Aktualnie zatrudniony jako pra...
Czytaj więcejSport
Nad Gorcami góruje Turbacz
Pierwsza połowa nie zapowiadała wysokiej porażki gości. Wprawdzie Turbacz szybko objął prowadzenie, ale wkrótce Gorce skutecznie odpowiedziały...
Czytaj więcejKlasa A: Harnaś rozstrzelał Ostrą, duża przewaga tymbarczan
KLASA „A”, LIMANOWA: WIERCHY PASIERBIEC - DOBRZANKA DOBRA 5:1 (1:1) Kulig 44,54,87, Curzydło 48, D. Papież 61 – Majerczyk 29. ...
Czytaj więcejSokół przegrał ważny mecz Dunajcem
DUNAJEC ZAKLICZYN – SOKÓŁ SŁOPNICE 1:0 (1:0) 1:0 K. Wójcik 23. SOKÓŁ: Nędza – Augustyn, Santos, Kadous (60 Wontorczyk), Kuchnia ...
Czytaj więcejDłuższa przerwa w grze zawodnika Limanovii
Paweł Matras od dłuższego czasu miał problemy ze stawem kolanowym. W rundzie wiosennej ze względu na kontuzję pauzował. Przeszedł operację ko...
Czytaj więcejPozostałe
Kardiolodzy: Choroby układu sercowo-naczyniowego są głównym zabójcą Polaków
Rozpoczęta w sobotę 87. Wiosenna Konferencja Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (PTK) jest także XVI Konferencją Kardiologii Polskiej. Bierze ...
Czytaj więcejE-papierosy powiązano z wyższym ryzykiem niewydolności serca
Elektroniczne systemy dostarczania nikotyny (ENDS), najczęściej określane mianem e-papierosów, są urządzeniami służącymi do odparowania nikot...
Czytaj więcejSpecjalistki: sposób odżywiania może wpływać na funkcjonowanie mózgu
Ekspertki są autorkami książki „Psychodietetyka dla każdego, czyli o zdrowej relacji z jedzeniem”, omawiającej związki diety i mózgu, rolę...
Czytaj więcejEkspert: palenie tytoniu to choroba
O skutkach uzależnienia od tytoniu, a także o tym, dlaczego nowe formy inhalacji nikotyny nie są wcale "zdrowe" i jaka jest rola państwa w zwalcza...
Czytaj więcej- 78-latek zmarł w szpitalu
- GDDKiA planuje ogromną inwestycję na DK28 między Limanową a Kasiną Wielką
- 29 kwietnia koniec sezonu narciarskiego; otwarte pozostaną dwa obszary
- Józef Ciuła nowym Rektorem Akademii Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
- 71-latek wjechał autem w wiatę przystankową i słup; mężczyzna zmarł
Komentarze (0)