Badania: od stylu życia może zależeć, jak zareagujemy na szczepienie przeciwko COVID-19

Nasza reakcja na szczepienie przeciwko COVID-19 może zależeć od stylu życia w okresie zaszczepienia. Pomagają nawet niewielkie zmiany w sposobie odżywiania, wysiłku fizycznym i mniejszym narażeniu na stresy – sugerują badania.

Od stylu życia i stanu psychiki w ogóle zależy nasza odporność na wszelkiego rodzaju zakażenia. Od tego zależy również to, jak nasz organizm reaguje na szczepienie, szczególnie wtedy, gdy podawane są dwie dawki preparatu w odstępie kilku tygodni, tak jak w przypadku szczepień przeciwko COVID-19.

Od ponad 30 lat przekonuje o tym dyrektor Institute for Behavioral Medicine Research w Ohiom State University Janice Kiecolt-Glaser. Amerykańska specjalistka powołuje się na liczne badania, z których część sama przeprowadziła. Wraz ze swym zespołem w czasie sesji egzaminacyjnej szczepiła studentów przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Ci z nich, którzy byli najbardziej zestresowani, dopiero po dłuższym czasie wytwarzali odpowiedni poziom przeciwciał.

Podobnie wypadły badania wśród opiekunów osób cierpiących na demencję. Z badań wynika, że gorzej reagowali oni na szczepienie przeciwko grypie, a ich odporność szybciej spadała po zaszczepieniu. „Nie mamy wpływu na to, w jakim jesteśmy wieku, ale styl życia i nasz stan psychospołeczny ma znaczny wpływ na to, jaką uzyskamy odpowiedź na szczepienie” – podkreśla Janice Kiecolt-Glaser na łamach „New Scientist”.

Uczczą pamięć ofiar Prognoza pogody dla Limanowej i Polski na Wielki Tydzień (14–20 kwietnia 2025)

U osób starszych, zwykle gorzej reagujących na szczepienie, istotne znaczenie ma to w jakim są stanie psychicznym w dniu szczepienia, co sprawdzono na przykładzie szczepień przeciwko grypie. Należy zatem liczyć się z tym, że podobnie może być w przypadku szczepienia przeciwko COVID-19. „O tym, jak duży wpływ ma stres na to, jak reagujemy na szczepienie, jest już bogata literatura naukowa” – nadmienia specjalistka.

Prawdopodobnie jest to związane z tym, że pod wpływem stresu zwiększa się poziom adrenaliny i kortyzolu, hormonów hamujących reakcję odpornościową na zakażenie lub szczepienie. W czasie pandemii wiele osób, szczególnie starszych, jest zestresowanych, ale można chociaż próbować lepiej się wyspać.

Odpowiednie wysypianie się ma ogromny wpływ na nasze zdrowie, ale od niego zależy też jak zareagujemy na szczepionkę. Janice Kiecolt-Glaser podaje przykład osób, które spały zbyt krótko i potem wykazywały gorszę reakcję odpornościową na szczepienie przeciwko żółtaczce pokarmowej typu A.

Na szczepienie zwykle gorzej reagują osoby samotne i rzadko utrzymujące kontakty ze znajomymi lub bliskimi. W czasie pandemii utrzymywanie kontaktów społecznych jest szczególnie trudne, jednak należy korzystać z tego, co jest możliwe, zatem z rozmów telefonicznych, smartfonów i rozmów wideo.

Przed szczepieniem należy zrezygnować z picia alkoholu, a przynajmmniej z jego nadużywania. W Rosji zalecono nawet, żeby unikać wszelkich trunków przez dwa tygodnia przed podaniem pierwszej szczepionki przeciwko COVID-19. Współtwórca rosyjskiej szczepionki Sputnik V Aleksander Gintsburg z Moskwy twierdzi, że alkohol wypity po otrzymaniu pierwszej dawki szczepionki osłabia odpowiedź immunologiczną. Może nawet sprawić, że preparat ten nie zadziała. Jego zdaniem, wystarczy jednak powstrzymać się od picia alkoholu przez trzy dni przed szczepieniem.

Światowa Organizacji Zdrowia (WHO) nie wydała w tej sprawie zaleceń, przyznaje jedynie, że alkohol w dużych dawkach zakłóca prawidłową reakcję na szczepienie układu immunologicznego. Nie wiadomo, jak alkohol wpływ na szczepionki w technologii mRNA, bo to nowe preparaty i nikt tego nie badał. Christopher Thompson z Loyola University uważa, że umiarkowana ilość alkoholu, wypita okazyjnie, raczej nie ma wpływa na reakcję odpornościową.

Znaczny wpływ na reakcje odpornościową ma natomiast wysiłek fizyczny. Potwierdza to wiele badań. W jednym z nich wykazano, że kobiety, które ćwiczyły 45 minut przed szczepieniem przeciwko grypie, miały miesiąc później wyższy poziom odpowiednich przeciwciał. Osoby uprawiające maraton lepiej też odpowiadały na szczepienie przeciwko tężcowi. Wysiłek fizyczny zmniejsza również reakcje poszczepienne, takie jak ból i obrzmienie w miejscu szczepienia, a jednocześnie poprawia samopoczucie i apetyt.