"Die Schlacht von Limanowa - Lapanów Dezember 1914" już wkrótce po polsku!
Na temat bitwy limanowskiej w 1914 r. powstało wiele prac o charakterze popularnonaukowym, przyczynkarskim oraz naukowym, które opisywały to wydarzenie w szerokim kontekście lub skupiały się na jednym skonkretyzowanym zagadnieniu.
W drugiej dekadzie XXI w. zaczęto również publikować materiały źródłowe dotyczące batalii. W 2011 r. Dziennik Ferenca Molnara (Galicja 1914-1915. Zapiski korespondenta wojennego) – będące literackim spojrzeniem na grozę wojny autora „Chłopców z placu broni“. Natomiast w 2015 r. staraniem Wojciecha i Łukasza Kądziołków powstał przekład na język polski, wyjątkowo wartościowej pracy autorstwa Ferenca Juliera (Bitwa pod Limanową 1914), która opisuje przebieg działań zbrojnych na niezwykle szczegółowym poziomie.
Jednak pomimo stopniowego poszerzania bazy źródłowej i narastania literatury przedmiotu, jedno z najważniejszych dzieł dotyczących bitwy limanowskiej: Die Schlacht von Limanowa-Lapanów Dezember 1914 autorstwa generała pułkownika Josefa Rotha von Limanowa - Łapanów, jest do tej pory słabo wykorzystywane przez polskich badaczy tematu, jak również mało znane szerszemu gronu osób zainteresowanych. Powodem tego jest przede wszystkim język narracji używany przez generała Rotha, który jest archaiczną wersją języka niemieckiego, niezrozumiałą dla większości współczesnych osób posługujących się tym językiem.
Kim był generał Josef Roth i jakie miał znaczenie dla operacji limanowsko-łapanowskiej?
Zobacz również:To właśnie Josef Roth w stopniu generała porucznika dowodził całością operacji limanowsko-łapanowskiej, której celem było okrążenie armii rosyjskiej oblegającej Kraków, poprzez uderzenie z lewej flanki przez teren Beskidu Wyspowego. Stąd później nadano mu szlachecki przydomek von Limanowa, od odniesionych sukcesów militarnych na tym terenie w grudniu 1914 r. Zapiski Rotha o tej militarnej operacji są spojrzeniem sztabowca, widzącego cały teren bitwy, zatem w tym przypadku termin „bitwa limanowska” nie ogranicza się do walk na linii frontu ciągnącej się od Mordarki, poprzez wzgórze Jabłoniec do góry Ostra na południu, ale jej zachodni zasięg geograficzny określa natarcie 13 Dywizji Landwery doliną Stradomki, wschodni – walki Legionów Polskich pod Marcinkowicami i wydzielonej grupy hrabiego Bissingena w Kaninie, północny – atak 3 i 8 Dywizji Piechoty oraz niemieckiej 47 Dywizji Rezerwowej w kierunku doliny Raby oraz szwadronów 11 Dywizji Kawalerii na Czchów, południowy – działanie 10 Dywizji Kawalerii w dolinie Dunajca. Tak rozumiana bitwa, w której Limanowa miała znaczenie przede wszystkim jako centrum koncentracji i zaopatrzenia dywizji cesarskich uderzających na Bochnię, nie może być postrzegana wyłącznie przez pryzmat skutecznej obrony jednostek węgierskich na wzgórzu Jabłoniec – która symbolicznie ważna, nie stanowiła decydującego momentu bitwy z punktu widzenia strategicznego.
Skąd znane jest dzieło gen. Rotha dotyczące bitwy limanowskiej z 1914 r.?
Jak wspomina Magdalena Urbaniec, dyrektor MRZL: Podstawą wydania jest oryginalne pierwsze wydanie w języku niemieckim z 1928 r. opublikowane przez Klub Tyrolskich Strzelców Cesarskich w Innsbrucku, które znajduje się w zbiorach Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej. Jest to niezwykle cenny dar przekazany przez rodzinę gen. Rotha w 1994 r. Ten zabytkowy egzemplarz obecnie jest digitalizowany przez Bibliotekę Uczelnianą Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu, dzięki czemu w przyszłości zostanie udostępniony także w formie cyfrowej.
Kto jest wydawcą polskiej wersji tego dzieła i kto jest zaangażowany w jego opracowanie?
Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej postanowiło uzupełnić tę znaczącą lukę źródłową powstałą w rozważaniach na temat bitwy, poprzez publikację przekładu tekstu Josefa Rotha na język polski. Wydanie będzie miało formę dwujęzyczną umożliwiającą równoległe śledzenie tekstu przekładu i niemieckiego oryginału oraz zostanie zaopatrzone w naukowy aparat krytyczny. Prace związane z przekładem na język polski prowadzone są przez Kornelię Bochniak – tłumaczkę i nauczycielkę języka niemieckiego, absolwentkę Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu w Lipsku na kierunkach historia i filologia germańska. Natomiast opracowanie naukowe przygotowywane jest przez dr Wacława Szczepanika z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa – specjalistę w dziedzinie historii wojskowości (autora m.in. książki Cesarskie dzieci z Tarnowa. 57 Galicyjski Pułk Piechoty w latach 1894-1918, a także rozprawy doktorskiej pt. Austriacki garnizon w Tarnowie w latach 1772-1918) oraz Tomasza Woźnego ze Stowarzyszenia Aktywnej Ochrony Cmentarzy z I Wojny Światowej w Galicji Crux Galiciae (autora m.in. artykułu Bitwa pod Limanową i Łapanowem oraz jej strategiczne znaczenie).
Od kiedy publikacja będzie dostępna?
Publikacja w języku polskim tego ważnego dzieła pozwoli na uzupełnienie strategicznego obrazu batalii. Premiera książki, która zostanie wydana jako VI tom serii Zeszyty Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej, będzie miała miejsce w trakcie tegorocznej Nocy Muzeów 18 maja 2019 r. w Dworze Marsów przy ul. Józefa Marka 13 w Limanowej.
źr.: Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiejfot. Gen. Józef Roth von Limanowa-Lapanow z Ppłk. Langerem w mieście Bruneck, 1916, Źródło Bildarchiv Austria
Może Cię zaciekawić
Skoda zmiażdżyła przystanek - zobacz nagranie
Do zdarzenia doszło w niedzielę 7 kwietnia w Mordarce w gminie Limanowa. Za kierownicą Skody siedział 19-latek, który według ustaleń policji ni...
Czytaj więcej"Kino dla Pań": specjalny seans filmu o Amy Winehouse
Film przedstawi pełną pasji i dramatyzmu historię Amy Winehouse, od jej początków w tętniącym życiem londyńskim Camden, aż po szczyty świat...
Czytaj więcejDni skupienia dla liderów na Śnieżnicy
Wśród malowniczych krajobrazów uczestnicy mieli okazję do duchowego wzrostu i rozwoju przywódczych kompetencji. Tematem przewodnim spotkania był...
Czytaj więcejŚmieciowe jedzenie może w młodości uszkadzać mózg
Naukowcy z University of Southern California (USA) przestrzegają przed jedzeniem słabej jakości, obfitującego w cukier i tłuszcz jedzenia w okres...
Czytaj więcejSport
Puchar Polski: Limanovia przegrała z trzecioligowcem. Piękna atmosfera wróciła na trybuny.
Dzisiaj Limanovia mogła liczyć na „dwunastego zawodnika” w postaci kibiców. Otóż na dzisiejszy mecz zmobilizowali się sympatycy limanowskieg...
Czytaj więcejPodium wśród młodzików
- W zawodach brali udział zawodnicy UKS Płomień Limanowa, a zarazem uczniowie ZSP nr 4 w Limanowej Lea Ewert (przed tygodniem była na podium w mł...
Czytaj więcejKadra Małopolski postawiła na Filipa Kitę
- W rundzie jesiennej wybrańcy Mateusza Ząbczyka i Krystiana Żakowicza okazali się niepokonani i z dorobkiem 7 punktów, za zwycięstwa 5:2 zarów...
Czytaj więcejDwa brązowe medale Mistrzostw Polski
W biegu klasycznym po pięknej walce w bardzo ciężkich warunkach atmosferycznych brąz wywalczył Szymon Stypuła, a w biegu sztafetowym o brąz pos...
Czytaj więcejPozostałe
Wykaz nieruchomości przeznaczonych do dzierżawy
Dotyczy części działki ewid. nr 94 obr 7 m. Limanowa o pow. 1786 m2. Oddanie w dzierżawę na rzecz wnioskodawcy pod utworzenie kortów tenisowych ...
Czytaj więcejRekordowa liczba uczestników Memoriału Strzeleckiego im. Wojtka Struzika
Podczas trwania Memoriału 114 Batalion Lekkiej Piechoty przygotował namiot promocyjny, gdzie można było poznać elementy uzbrojenia oraz sprawdzi...
Czytaj więcejW ZSP Nr 1 odbył się Międzyszkolny Konkurs „LIMANOWA W OCZACH DZIECKA”
I miejsce – Alicja Tabor SP Nr 3 II miejsce – Karolina Twaróg ZSP Nr 1 II miejsce – Wojciech Małucha SP Nr 3 III miejsce ...
Czytaj więcejKolejne zdobycze medale dla limanowskich karateków
Do południa rozegrano Mistrzostwa Polski OYAMA PFK w konkurencjach form (Kata, Kata z Bronią i Kata Zespołowe) z udziałem 187 zawodniczek i za...
Czytaj więcej
Komentarze (0)