Zdobył „szacunek i zaufanie u ogółu ludności miejscowej"

Na łamach portalu Limanowa.in staramy się przypomnieć sylwetki patronów limanowskich ulic - głównie tych, którzy byli związani z naszym regionem. Nazwiska znanych w Polsce zasłużonych ważnych postaci historycznych są powszechnie znane. W Limanowej sporo jest ulic noszących imiona zasłużonych lokalnych działaczy. Jednak zdarza się czasem, że nawet mieszkańcy tych ulic niewiele wiedzą o ich patronach.

Ulica Józefa Beka w Limanowej znajduje się na terenie osiedla Słonecznego, a rozpoczyna się u zbiegu ulic Gawrona i Żuławskiego. Patron tej ulicy jest osobą szczególnie zasłużoną dla miasta i całego powiatu limanowskiego. 

Józef Alojzy Beck (używał również spolszczonego nazwiska Bek) urodził się 21 lipca 1867 roku w Białej Podlaskiej. Tam też ukończył gimnazjum, następnie studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, po czym podjął pracę aplikanta sądowego. Za działalność polityczną w 1891 roku został uwięziony w Cytadeli Warszawskiej, a następnie umieszczony w petersburskim więzieniu. Został skazany na osiedlenie w Rydze, gdzie zajmował się studiami i pedagogiką. Po czasie, wraz z żoną, Bronisławą z Łuczkowskich oraz ich synem uciekł do Galicji. 

Podjął bezpłatną praktykę w Wydziale Rady Powiatowej w Limanowej. W 1899 roku został awansowany na sekretarza rady. - W krótkim czasie daje się poznać jako wybitny, samorządowiec-gospodarz i spółdzielca. Zakłada tutaj Towarzystwo Szkoły Ludowej. Dwadzieścia lat pracy jego na tym stanowisku sprawiło, iż powiat Limanowski był stawiany za wzór wszystkim innym samorządowcom Małopolski - pisano po śmierci Józefa Alojzego Becka w samorządowej prasie. 

Rajd Tysiąca Minut przejedzie drogami m.in. Beskidu Wyspowego ZSTI na krakowskich targach edukacyjnych

Prof. Franciszek Bujak opisując działalność Józefa Becka na Limanowszczyźnie twierdził, że zdobył on sobie „szacunek i zaufanie u ogółu ludności miejscowej i to nie tylko inteligencji i mieszczaństwa chrześcijańskiego, ale i u Żydów”, a osiągnął to dzięki „zaletom swego charakteru i umysłu, oraz wielkiego doświadczenia w pracy społecznej”.

Józef Beck był zatroskany losem dzieci opuszczonych, postulował zapewnienie powszechnego dostępu do edukacji, propagował dożywianie w szkołach, popierał organizacje zrzeszające młodzież. Proponował, aby w szkołach powszechnych wprowadzono Kartę indywidualną dziecka, wypełnianą przez nauczyciela i lekarza (wywiad rodzinny, stan zdrowia, intelekt).

Ważną dzieciną działalności Józefa Alojzego Becka była oświata pozaszkolna i przeciwdziałanie analfabetyzmowi. Dzięki jego staraniom powstało w Limanowej w roku 1900 Koło Towarzystwa Szkoły Ludowej, w którym pracował wraz z żoną Bronisławą. Koło uruchomiło w powiecie 11 bibliotek, a jedną z nich jest obecna Miejska Biblioteka Publiczna w Limanowej. Przez lata był kierownikiem kursu dla dorosłych analfabetów, zapoczątkował założenie wypożyczalni książek.

Ponadto, Józef Alojzy Beck utworzył zakład sadowniczy, w którym kształcono instruktorów sadownictwa. Jako dyrektor Towarzystwa Zaliczkowego w Limanowej przez lat kilkanaście kierował tą instytucją. Za fundusze zbierane z grzywien i kar administracyjnych, powstał z inicjatywy Becka zakład dla sierot.

W latach 1900-1901 wybudował stylowy dom zwany „Bekówką”, w którym zamieszkał z rodziną. Stał się on centrum życia intelektualnego w mieście, często odwiedzał go m.in. znany pisarz, „piewca Podhala” - Władysław Orkan. W 1913 roku gościem rodziny Becków w Limanowej był Józef Piłsudski w związku z kursami oficerskimi Związku Strzeleckiego w pobliskiej miejscowości Stróża. Było to pierwsze spotkanie Józef Becka juniora (późniejszego ministra spraw zagranicznych II RP), z Józefem Piłsudskim w domu rodzinnym na „Bekówce”, w którym najczęściej spędzał wakacje.

Duże zasługi w dziedzinie samorządności sprawiły, że zaproponowano mu funkcję dyrektora Biura Stałego Prezydium Zjazdów Sejmikowych w Lublinie. W roku 1919 został mianowany podsekretarzem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, pełnił tę funkcję przez rok. Kolejno pracował w zarządzie Komisariatu Cywilnego frontu południowo-wschodniego, potem wrócił do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, gdzie pozostawał do 1922 roku. Zrezygnował ze stanowiska dyrektora departamentu ze względu na stan zdrowia. Pracował jednak nadal w organizacji społecznej „Społem”, a od maja 1924 roku w Radzie Zjazdów Samorządu Ziemskiego i w tym czasie objął katedrę profesorską na Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie. W 1929 roku został członkiem Trybunału Stanu. Józef Beck umarł 12 grudnia 1931 roku, został pochowany na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim.

Biografia opracowana na podstawie publikacji Agnieszki Suskiej „Rozważania na temat rodziny w publikacjach Józefa Becka: komunikat z badań”, Wychowanie w Rodzinie 1, 235-245, 2011.

Zobacz również:

• Ks. Józef Joniec 
• Józef Marek
• Maksymilian Marszałkowicz
• Achacy Przyłęcki
• Stanisław Małachowski
• Leopold Węgrzynowicz
• Bp Piotr Longin Bednarczyk