Tajemniczy schron naprzeciwko limanowskiej katowni

Przeprowadzona dokumentacja piwnic pod byłym kinem „Sojusz” stanowi wspólną część układanki militarnej systemu komunistycznego w Limanowej. ​Zdaniem dwóch świadków zaskakujące jest połączenie pomiędzy już udokumentowaną infrastrukturą pod byłym kinem, a schronem i piwnicami pod budynkiem Urzędu Gminy w Limanowej, które bez cienia wątpliwości są pozostałością po militarnej strukturze.

Dzięki życzliwości wójta Limanowej Pana Jana Skrzekuta można było dokonać dokumentacji fotograficznej piwnic byłego Urzędu Miasta i Gminy w Limanowej. Co istotne piwnice te usytuowane są 18 metrów od fundamentów piwnic Pałacyku „Pod Pszczółką”, gdzie torturowano i katowano żołnierzy, którzy od roku 1947 do 1952 stawiali czynny opór komunistycznej władzy.

Z udostępnionych planów budynku z 1947 r. wynika, że pod obecnym Urzędem Gminy zostały zaprojektowane dwie piwnice. Jedna vis a vis budynku Pałacyku „Pod Pszczółką” i ta ma powierzchnię ok. 60 m2 oraz piwnice równoległe do fundamentów byłego kina „Sojusz” o powierzchni ok. 100 m2. Wiadomo, że Urząd Gminy został rozbudowany i to właściwe wówczas piwnice przy kinie „Sojusz” zostały zaadaptowane na schron dla około 8 osób. Schron bardzo solidny, który mógł wytrzymać atak nuklearny czy chemiczny co wynika z pozostawionych na ścianach informacji na ten temat. Świadczy o tym również pozostawiona infrastruktura, jak specjalne okna, które zamykają się na skutek wybuchu, czy filtr powietrza. Ta przestrzeń była wykorzystywana przez obronę cywilną do 1997 r. W czasie powodzi została zalana i zniszczona. 

Nie ulega wątpliwości, że udokumentowana infrastruktura pod kinem „Sojusz” jest tożsama ze schronem. Pozostawione włazy umożliwiały dostosowanie przejścia pomiędzy tymi przestrzeniami. Świadczy o tym również (dziś zburzony) właz kończący się ścianą, tuż przy wejściu do piwnic kina. Taki sam układ jest zachowany w schronie.

Zastanawiający jest też układ kanałów łączący obie piwnice, który nie był ujęty na planach z 1947 r. Obecnie kanały te służą jako infrastruktura wodociągowa. 

Według relacji pewnej osoby w Pałacyku „Pod Pszczółką” ktoś chciał pogłębić piwnice, ponieważ były zbyt niskie i miał wówczas natrafić na ludzkie kości (śledztwo w IPN ciągle się toczy w tej sprawie).

Dlatego uzasadnione jest podejrzenie co do wysokości stropu w piwnicy vis a vis katowni. Na zachowanych planach z 1947 r. stropy mają wysokość 2m, a obecnie strop jest na wysokości 1,3m. Dodatkowo niezrozumiała jest wylewka właśnie na wysokości 1,3 nad sufitem. Dostęp do tej piwnicy jest od strony dziedzińca urzędu, odpowiednio odizolowany, tak aby ew. zachować tam ruch w tajemnicy. Jednak niedawno prowadzone prace wodociągowe w jednej z części omawianej piwnicy (na szerokości ok. 1m2 od strony katowni), zgodnie z oświadczeniem pracownika UG nie wskazały nic niepokojącego. Zasypany teren piwnicy to ok. 60m2. 

Warto też szukać odpowiedzi na pytanie dlaczego piwnica została zasypana?

Jeżeli ktoś potrafi odpowiedzieć na to pytanie lub może udzielić więcej informacji to warto to uczynić, aby dalsza dokumentacja mogła być budowana w pełniejszej wiedzy. 

***
Paweł Zastrzeżyński (47 lat) – reżyser filmowy, scenarzysta, producent. Ostatni film i książka Jeden Pokój o dr Wandzie Półtawskiej, wyprodukowany niezależnie, sprzedany w nakładzie 20 000 szt. Ukończył szkołę reżyserii Andrzeja Wajdy. Współpracownik prof. Grzegorza Królikiewicza. Współorganizator sztabu akcji Deklaracji Wiary. Inicjator nadania dr Wandzie Półtawskiej tytułu honorowego obywatela miasta Limanowa, oraz odznaczenia Orderu Orła Białego. Jako publicysta napisał około 150 artykułów, m.in. autor Hołdu dla Beaty Szydło oraz listu otwartego do Premier w sprawie ograniczenia YouTube. W 2018 r. zainicjował na nowo dyskusję wokół Deklaracji Wiary. Jako pierwszy poinformował opinię publiczną o patologicznych zjawiskach na YouTubowych streamach. Inicjator naprawy Państwowego Instytutu Sztuki Filmowej (PISF). Upowszechnił informację na temat limanowskiej katowni UB. Obecnie pracuje nad filmem fabularnym Wyspa W oraz nad książką pt. ŚWIATŁO LATARNI dotyczącą genezy powstania PISF w odniesieniu do środowiska filmowego uwikłanego w struktury Służby Bezpieczeństwa w PRL, jak również nad książką pt. ODNALEZIONY pod redakcją dr Wandy Półtawskiej. Motto życiowe: w twórczości nie idę na żaden kompromis.