NIK: więcej dzikich wysypisk, odbiór śmieci droższy
Przysłowiowej „suchej nitki” nie pozostawia NIK na wprowadzonym przed dwoma laty systemie gospodarowania odpadami. Dzikich wysypisk jest więcej, a „śmieciowa” gospodarka jest droższa – gminy nie są w stanie oszacować kosztów i nakładają zawyżone opłaty na mieszkańców, w dodatku nie potrafią skutecznie wyegzekwować opłat od tych, którzy nie chcą płacić.
Znowelizowana ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach spowodowała, że na samorządy spadł obowiązek przygotowania oraz wdrożenia systemu, który zapewni selektywne zbieranie odpadów, doprowadzi do ograniczenia składowania i w konsekwencji umożliwi jak najlepsze ich zagospodarowanie, zapobiegając nielegalnemu pozbywaniu się śmieci.
Kontrola Najwyższej Izby Kontroli wykazała, że żaden z celów znowelizowanej ustawy nie został zrealizowany w pełni, a co za tym idzie nowy system gospodarowania odpadami nie funkcjonuje właściwie: „dzikie wysypiska” nadal nie zniknęły; system wciąż się nie bilansuje, czyli dochody pozyskane od mieszkańców nie są równe wydatkom ponoszonym na jego działanie; a w wielu przypadkach nie udało się nawet obniżyć kosztów gospodarowania odpadami.
- Nowy system nie rozwiązał problemu dzikich wysypisk, których przybywa, zamiast ubywać. Rosną także koszty gospodarowania odpadami, bo gminy nie potrafią rzetelnie oszacować ilości wytwarzanych śmieci i asekuracyjnie nakładają na mieszkańców wyższe opłaty. Ustaliliśmy, że większość gmin rozlicza się z firmami odbierającymi śmieci ryczałtem, niezależnie od ilości wywożonych nieczystości. W efekcie, w nowym systemie część mieszkańców płaci więcej, choć rzeczywiście mogłaby zapłacić mniej - mówi Paweł Biedziak, rzecznik prasowy Najwyższej Izby Kontroli.
Stworzony przez gminy system gospodarowania odpadami NIK uznaje za „nieszczelny”. W więcej niż połowie gmin objętych kontrolą powstawały „dzikie wysypiska”. Ich liczba, zamiast spadać rośnie i to w zatrważającym tempie – w ciągu roku o około 60 proc. Działania samorządów w ich likwidowaniu są nieskuteczne. Ponadto, jak wskazuje Najwyższa Izba Kontroli, powodem ich powstawania często jest zaniedbywanie przez gminy obowiązku tworzenia punktów selektywnego zbierania odpadów.
Kontrolerzy NIK zauważają, że po dwóch latach funkcjonowania nowego systemu koszty gospodarowania odpadami nie spadają, a rosną. Taniej jest na wsiach, więcej za wywóz śmieci płacą mieszkańcy miast. Ogólnie w większości przypadków gminy nadal nie potrafią rzetelnie oszacować ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na ich terenie i dlatego zawyżają opłaty – lepiej przeszacować wysokość opłat pobieranych od mieszkańców, niż do systemu dopłacać, choć ustawa jasno mówi, że powinien on się bilansować. Żadnej z kontrolowanych gmin nie udało się „zamknąć” finansowania systemu, najczęściej dochodziło do nadwyżki dochodów. Rekord w tym względzie ustanowiła stolica Małopolski – w Krakowie, za okres od lipca 2013 r. do 30 września 2014 r. zebrano o 73 mln zł więcej, niż było trzeba.
Kontrolerów niepokoi także ryczałtowa forma wynagradzania firm odbierających i zagospodarowujących odpady. Aż 61 proc. gmin w Polsce, które odpowiedziały na kwestionariusz NIK, wybrała formę rozliczania w której płaci stałą cenę, niezależną od ilości śmieci. Najwyższa Izba Kontroli zauważa, że choć z początku taka forma mogła być korzystna, to po dwóch latach samorządy powinny już potrafić oszacować, jaką ilość śmieci rocznie produkują mieszkańcy i tylko za nią płacić. Widoczna jet również tendencja do zawyżania cen za usługi oferowane przez firmy odbierające odpady.
Najwyższa Izba Kontroli podnosi również inne zarzuty – to m.in. nieskuteczna egzekucja opłat, nierzetelne sprawozdania czy nieumiejętność wyboru najlepszej metody obliczania odpłatności.
Po zakończeniu kontroli, do wójtów, burmistrzów i prezydentów miast NIK skierowała wnioski dotyczące wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości: utworzenia brakujących punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, rzetelnego szacowania ilości odpadów komunalnych, wyegzekwowania od właścicieli nieruchomości zaległych opłat za odbiór odpadów oraz złożenia zaległych deklaracji.
(Źródło: NIK)
Może Cię zaciekawić
Zaprzysiężenie wójta i wybór prezydium
We wtorek (7 maja) odbyła się inauguracyjna sesja Rady Gminy Tymbark na kadencję 2024-2029. Uroczystość rozpoczęła się od zaprzysiężeni...
Czytaj więcejNa maturze z matematyki na poziomie podstawowym m.in. działania na liczbach rzeczywistych i funkcje
Centralna Komisja Egzaminacyjna opublikowała arkusze egzaminacyjne rozwiązywane w środę przez maturzystów. Egzamin z matematyki na poziomie pods...
Czytaj więcejOto nowa Rada Powiatu (ZDJĘCIA)
Kazimierz Bukowiec (PiS) Jadwiga Cichańska (PiS) Marcin Dziedzina (Trzecia Droga) Szczepan Figura (PiS) Ewa Filipiak (PiS) Grażyna Go...
Czytaj więcejNowa wiceburmistrz rozpoczęła pracę w magistracie
W Urzędzie Miasta Limanowa rozpoczęła dziś pracę nowa wiceburmistrz, Katarzyna Aue-Kęsek. Do momentu publikacji nie udało nam się skontak...
Czytaj więcejSport
Ponowne powołanie do kadry wojewódzkiej
Zawodniczki z Małopolski zmierzą się na boisku z kadrami z województw: podkarpackiego, opolskiego i śląskiego. Przed&nb...
Czytaj więcejStanisław Strug w Prezydium MZPN
Stanisław Strug to znany na ziemi limanowskiej, wieloletni i zasłużony działacz sportowy. W przeszłości był także m.in. prezesem Limanovii. ...
Czytaj więcejZespoły żaków zaprezentowały się w Rupniowie
To było piąte spotkanie najmłodszych kategorii wiekowych w ramach Projektu "Grant 2024". W najbliższą sobotę 11 maja od godz. 9.00 w Świdniku o...
Czytaj więcejSP Ujanowice z piłkarskim mistrzostwem powiatu limanowskiego
Organizatorem zawodów był: ZPO- Międzyszkolny Ośrodek Sportowy Powiatu Limanowskiego oraz Powiatowy SZS Limanowa. KLASYFIKACJA KOŃCOWA ...
Czytaj więcejPozostałe
Oglądaj obrady Sejmu na żywo
Transmisja z Sejmu na żywo:Harmonogram w dniu 8 maja 2024 r.:godz. 10:00 – 10:05-Ślubowanie poselskie posła Dominika Jaśkowca oraz posła Pawła...
Czytaj więcejSpotkanie ws. modernizacji linii kolejowej
Spotkanie, zaplanowane na najbliższy poniedziałek (13 maja) o godzinie 16:00, jest inicjatywą posłanki Urszuli Nowogórskiej oraz nowej burmistrz ...
Czytaj więcejNowa kadencja samorządu gminy Limanowa oficjalnie rozpoczęta
Dzień rozpoczął się od uroczystej Mszy św. sprawowanej w Bazylice Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej. W sesji uczestniczyli nie tylko wybran...
Czytaj więcejDwaj nowi policjanci rozpoczną służbę w komendzie
W wydarzeniu udział wzięli wojewoda Krzysztof Jan Klęczar, kapelan małopolskiej policji ks. Łukasz Michalczewski, a tak...
Czytaj więcej
Komentarze (1)