Mieszkańcy na rozmowach o wywłaszczeniach: “to żadna złośliwość, to krzyk rozpaczy"

Limanowa. We wtorek w budynku Urzędu Gminy Limanowa odbyło się spotkanie dotyczące wywłaszczeń pod modernizację linii kolejowej na terenie gminy Limanowa.

Spotkanie odbyło się z inicjatywy posłanki Urszuli Nowogórskiej, na wniosek mieszkańców, którzy w ostatnim czasie otrzymali pisma w sprawie wywłaszczeń pod modernizację linii kolejowej nr 104 Chabówka – Nowy Sącz na odcinku przebiegającym przez teren miejscowości na terenie gminy Limanowa: Mordarki, Pisarzowej, Męciny i Kłodnego. 

Kilka tygodni temu PKP PLK S.A. zawarły umowę z wykonawcą zadania. Będzie to najkosztowniejszy fragment linii kolejowej - 12,5 km nowych torów, w tym najdłuższy w Polsce tunel o długości ponad 3,7 km. 

Jesteśmy u progu realizacji opartych o finansowanie ze środków unijnych, także wspomniany odcinek będzie realizowany dzięki pieniądzom z Krajowego Programu Odbudowy. To duża pomoc finansowa, ale i zobowiązanie na inwestorze, bo każde opóźnienie może skutkować poważnym zaburzeniem procesu inwestycyjnego – wskazała na wstępie posłanka Urszula Nowogórska.

Parlamentarzystka podkreślała, że spotkanie ma charakter informacyjny i ma wyjaśnić wątpliwości mieszkańców. Na rozmowy zaproszono przedstawicieli PKP PLK S.A., w tym dyrektora Mateusza Wanata i kierownika projektu Łukasza Bochniarza, Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie oraz lidera konsorcjum będącego generalnym wykonawcą - spółki Budimex S.A. Za pomocą internetu z uczestnikami połączył się także przedstawiciel Ministerstwa Rozwoju i Technologii - szef gabinetu politycznego ministra Jan Strzeżek. 

Nowy rektor UJ prof. Piotr Jedynak: chcemy być jak najlepszym uniwersytetem badawczym Jak wybrać podwójne łóżko dla dzieci? Sprawdź, kiedy warto się na nie zdecydować

Pewne rzeczy wymknęły się spod kontroli. Nie wiedzieliśmy o niektórych rzeczach, które miały miejsce w terenie. Zwróciliśmy się z prośbą o wyjaśnienia do wojewody i ministerstwa, w efekcie tego jesteśmy dzisiaj w tej sali – powiedział wójt gminy Limanowa Jan Skrzekut.

Jak przypomniano, w czerwcu ubiegłego decyzja wojewody o lokalizacji linii kolejowej została zaskarżona przez grupę osób. Zgromadzeni podczas wczorajszego spotkania od przedstawiciela resortu usłyszeli, że minister jako organ dokonuje oceny zgodności decyzji z prawem, ale nie ma możliwości wskazania alternatywnej trasy czy oceny racjonalności planowanej inwestycji

W ciągu najbliższych tygodni należy spodziewać się decyzji ze strony ministerstwa. Zapewniam, że po interwencji pani poseł ta sprawa będzie dla nas priorytetowa - zapewnił Jan Strzeżek. 

Od decyzji resortu uzależnione jest rozpoczęcie procedury wywłaszczeniowej. Przedstawiciele Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego poinformowali, że w najbliższych dniach zostanie zawarta umowa z rzeczoznawcą majątkowym, który w ciągu 4 tygodni ma opracować wycenę przeznaczonych do wywłaszczenia nieruchomości. Przedstawiciele instytucji zachęcali, by już na tym etapie zgłaszać chęć sprzedaży tzw. resztówek - czyli niewielkich fragmentów gruntu, które bez głównej części nieruchomości nie nadają się do zagospodarowania. 

Gdy zostanie operaty zostaną przekazane mieszkańcom, będą oni mieli 7 dni na wniesienie uwag. Dopiero po tym procesie urząd wojewódzki będzie mógł wydawać decyzje o wysokości odszkodowania. Jak usłyszeli mieszkańcy, rzeczoznawca wraz z przedstawicielem PKP ma „chodzić po domach”. W pierwszej kolejności odwiedzi nieruchomości zabudowane, potem niezabudowane, a na koniec nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym. Na wspomnianym odcinku chodzi o 24 budynki i ok. 300 działek niezabudowanych.

Do tej pory nikt nie powiedział nam, ile czasu będziemy mieli na to, by się wyprowadzić. Znamy terminy ustawowe, ale one nie są realne. Niedługo będziemy w sytuacji, w której nie mamy mieszkań, nie mamy pieniędzy i nie wiemy gdzie się podziać ani gdzie trzymać swoje rzeczy – mówił jeden ze zbulwersowanych mieszkańców.

Odpowiadając na te wątpliwości, Mateusz Wanat z PKP zapewniał, że środki są zabezpieczone na kontach i odszkodowania będą wypłacane “od ręki”.

Nie podam państwu jednego terminu opuszczenia budynku, bo te terminy będą indywidualne dla każdej nieruchomości. Ale absolutnie nie doprowadzimy do sytuacji, byście państwo ucierpieli. Budowa ingeruje nie tylko w krajobraz, ale i w państwa życie, bo wiązać się będzie niekiedy ze zmianą miejsca zamieszkania. Wiem, że zabrzmi to brutalnie, ale nam jako inwestorowi zależy na jak najszybszym wykupie nieruchomości – powiedział mieszkańcom.

Kolejno głos zabierał Józef Oleksy - przedsiębiorca z Męciny, a w przeszłości samorządowiec. Jak przypomniał, że już kilka lat temu podczas spotkań mieszkańcy wskazywali na niepewność co do terminu wyprowadzki i wysokości odszkodowań. To wtedy prosili o wykonanie przykładowej wyceny, która byłaby dla nich punktem odniesienia i pozwoliła zaplanować dalsze działania.

Z naszej strony to żadna złośliwość, to krzyk rozpaczy. Państwo jesteście odpowiedzialni, by pomóc tym ludziom wyjść na swoje, niezależnie od zaniedbań władzy, przez którą mieszkańcy zostali pozostawieni sami sobie. Nie każdy jest w stanie zorganizować sobie budowę, inni nie mają zdolności kredytowej. Niejednokrotnie wyrzucicie państwo ludzi z ich domów na bruk, musicie mieć tego świadomość - powiedział Józef Oleksy.

To bardzo trudna sytuacja, to zmiana całego życia niektórych mieszkańców. Dlatego zwracam się do inwestora i wykonawcy, by te sprawy były traktowane po prostu z sercem, z indywidualnym podejściem do każdego, a nie sztywnych zapisów prawnych. Wierzę, że jeżeli będzie indywidualne podejście i zrozumienie, to jakoś przebrniemy przez ten trudny okres - zaapelowała kolejno Urszula Nowogórska. 

Mieszkańcy wskazywali, że jeśli ktoś mieszka obecnie w starym, niewiele wartym domu, to może otrzymać odszkodowanie, którego wysokość nie pozwoli ani zbudować nowego domu ani kupić w zastępstwie mieszkania. Inni zauważali, że na czas budowy nowego domu konieczne będzie wynajęcie mieszkania, a tego odszkodowanie nie uwzględnia. Padła więc z sali propozycja, by niektórym mieszkańcom skarb państwa proponował mieszkania w zamian za wywłaszczane nieruchomości. 

Nam zależy tylko na dwóch rzeczach: godziwym odszkodowaniu i czasie. Niczego więcej nie chcemy. Ja nie chcę zarobić na odszkodowaniu, ja chcę mieć tylko taki dom, jaki miałam - mówiła jedna z kobiet. 

Z oburzeniem i wzruszeniem wypowiadali się też inni uczestnicy spotkania. 

Gdy przyszedłem do gminy po warunki zabudowy, wójt Pazdan mówił, że to wszystko jest „wirtualne”., że ta linia nie powstanie.  Więc się wybudowałem. Dziś nie wiem co mam robić. Mój dom ma 10 lat. Mieszkają w nim trzy rodziny. Może ja zlecę budowę takiego domu w innym miejscu, a wam co trzy miesiące wyślę fakturę od wykonawcy? Ja nie chcę od was złotówki. Mój tatuś pracował 40 lat na kolei, ja też pracowałem na kolei. I dziś tak mnie ta kolej traktuje – mówił mężczyzna ze łzami w oczach. 

Panowie powinniście się wstydzić. Jak w komunie zalewano Czorsztyn, to zanim przystąpiono do inwestycji, to ludziom mieszkania wybudowano - zarzucił jeden z seniorów uczestniczących w spotkaniu. 

Do tematu wywłaszczeń pod inwestycję będziemy powracać w kolejnych publikacjach. 

Modernizacja linii nr 104 Chabówka – Nowy Sącz jest częścią większego przedsięwzięcia, znanego pod nazwą Podłęże – Piekiełko. Inwestycja PLK SA, oprócz modernizacji i elektryfikacji 75 km trasy Chabówka – Nowy Sącz, obejmuje budowę 58 km nowej linii, łączącej podkrakowskie Podłęże z Tymbarkiem i Mszaną Dolną. Uchodzący za największą kolejową inwestycję w Polsce projekt ma zostać zakończony do 2029 roku. 

Obecnie prace budowlane toczą się na trzech innych fragmentach linii kolejowej 104 (bocznica Klęczany – Nowy Sącz, Chabówka – Rabka Zaryte, Rabka Zaryte – Mszana Dolna). PLK SA prowadzą również postępowanie przetargowe na przebudowę stacji Limanowa.