Ku pamięci śp. Stanisława Ptaszka

​We środę, 17 stycznia br. w wieku 94 lat zmarł Stanisław Ptaszek, autor książek, znany nie tylko w regionie gawędziarz, wieloletni uczestnik festiwalu „Limanowska Słaza”. Ukochany ojciec, dziadek i pradziadek. Barwną postać ważną dla folkloru Limanowszczyzny wspomina Jacenty Musiał, dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Starej Wsi.

Śp. Stanisław Ptaszek pochodził z Pasierbca. Urodził się 22 października 1929 r. Za młodu uczył się w szkole w Sowlinach, a w czasie wojny na tajnych kompletach. Później los rzucał go po świecie: chodził do technikum w Krakowie, pracował w Przyszowej, Chorzowie, Wrocławiu, Łososinie Górnej, Tymbarku i w Limanowej. W 1957 r. poślubił Marię z domu Wiktor i osiadł w rodzinnym Pasierbcu. 

Był społecznikiem i współinicjatorem wielu przedsięwzięć służących rozwojowi wsi. Od lat 60. pisał i opowiadał gawędy na festiwalach folklorystycznych "Limanowska Słaza" w Limanowej i "Sabałowe Bajania" w Bukowinie Tatrzańskiej. 

Zdobywca wielu cennych nagród, w tym Wielkiej Spinki Góralskiej – nagrody im. prof. dra Józefa Bubaka za kultywowanie autentycznej gwary i przekaz tradycji swojego regionu, Nagrody Specjalnej im. Jerzego Obrzuta „Za wierność wobec tradycji”, medalu Towarzystwa Miłośników Ziemi Limanowskiej. W Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Jana Pocka w 2014 r. zajął II miejsce, w 2020 r. – I miejsce.

Jest autorem tomiku opowiadań pisanych gwarą "Opowieści z dawnych lat" (2004 r.), a także trzech zbiorów gawęd "Skarbiec pamięci" (2007 r.), "Malowana skrzynia pamięci" (2011 r.), „Gawędy Pasierbieckie” (2023 r.), które ukazały się jeszcze przed śmiercią i zostały wydane przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Limanowej. Natomiast w 2008 r. wydał książkę pt. "Pasierbiec wieś z bogatą historią", w której opisał rozwój rodzinnej wsi i codzienne życie jej mieszkańców, zwyczaje, przemiany społeczne i ekonomiczne oraz historię Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Pasierbcu. Tak wspominają dzieci, wnuki i prawnuki śp. Stanisława.

Stanisław Ptaszek dla mnie był ogromnie znaną i cenioną postacią w regionie. Odkąd dane mi było poznać tą osobę zawsze byłem zafascynowany Jego skromnością, mądrością, prawością charakteru i troską o zachowanie dziedzictwa kulturowego. Był przecież inicjatorem wielu zadań inwestycyjnych w Pasierbcu: budowy stadionu, dróg, wodociągu i wiele innych. Wspólnie z żoną Marią prowadzili świetlicę wiejską w Pasierbcu oraz bibliotekę. Wielokrotnie byłem gościem u Państwa Marii i Stanisława Ptaszków, wówczas prowadzili gospodarstwo agroturystyczne. Przebywanie w ich domu wśród dużej ilości obrazów Zygmunta Kłosowskiego dodawało stosownej atmosfery i było dla mnie ucztą duchową. Byłem zafascynowany ogromną kulturą osobistą i staropolską gościnnością oraz troską o rozwój naszej gminy i zachowanie tradycji Lachów Limanowskich.  

Przez wiele lat współpracował z Gminnym Zespołem Użyteczności Publicznej oraz Gminną Biblioteką Publiczną w Starej Wsi. W 2022 r. podczas Gminnego Konkursu Literackiego pt. „Piękna nasza gmina cała”, ogłoszonego przez naszą bibliotekę, zdobył I miejsce opisując barwnie jak zmieniała się gmina Limanowa i Pasierbiec w ciągu ostatnich 30 lat. Dodatkowo otrzymał wyjątkowe podziękowanie z rąk wójta gminy Limanowa Jana Skrzekuta za wkład w krzewieniu kultury, z okazji 30-lecia powstania gminy Limanowa. Na długo pozostanie w naszej pamięci prawdziwy popis talentów krasomówczych, które podczas spotkania w Bibliotece w Pisarzowej zaprezentował Stanisław Ptaszek. Pomimo tak sędziwego wieku długo opowiadał gwarą swoje legendy. W czasie pandemii dzielił się swoją twórczością w formie on-line z naszymi mieszkańcami, które prezentowane były w mediach. 

Gminna Biblioteka Publiczna w Starej Wsi zafascynowana twórczością i dorobkiem artystycznym Stanisława Ptaszka realizowała w ubiegłym roku projekt z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pt. „Literacka skrzynia pamięci”, wykorzystując obszerną wiedzę i znaczenie gawęd i gwary dla zachowania dziedzictwa kulturowego Małych Ojczyzn. Gwary i gawędy są nie tylko sposobem porozumiewania się lokalnej społeczności, są także cennym świadectwem rozwoju języka polskiego.

Odejście tak znamienitej osoby, wielkiego społecznika, pisarza, poety i gawędziarza pozostawi ogromną pustkę w naszym społeczeństwie, bowiem „Szlachetne życie jest szczęśliwe”. Będzie nam Go bardzo brakowało. 

Jacenty Musiał
Dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Starej Wsi.