Dziś (wtorek, 23 maja) w kraju

Dziś jest wtorek, sto czterdziesty trzeci dzień roku. Wschód słońca o godz. 4.30, zachód o 20.35. Imieniny obchodzą: Jan, Michał, Iwona, Emilia, Kryspin oraz Julian i Lucjusz.

237 lat temu na Madagaskarze w walce z wojskami francuskimi zginął Maurycy Beniowski, podróżnik, autor pamiętników, uczestnik konfederacji barskiej, zesłany przez władze carskiej na Kamczatkę, skąd zbiegł do Francji; w imieniu władz francuskich dokonał podboju Madagaskaru, którego ludność ogłosiła go władcą wyspy.

181 lat temu w Suwałkach urodziła się Maria Konopnicka, poetka, autorka nowel, publicystka i krytyk literacki; angażowała się w konspiracyjne i jawne akcje społeczne, współorganizowała międzynarodowy protest przeciwko pruskim represjom i prześladowaniu dzieci polskich we Wrześni; propagowała walkę o prawa kobiet, organizowała pomoc dla więźniów politycznych. Zmarła 8 października 1910 r.

140 lat temu w Paryżu zmarł Cyprian Norwid, poeta, prozaik, dramatopisarz, malarz, rysownik, rzeźbiarz; niedoceniany za życia, po latach wyniesiony do panteonu polskich wieszczów; autor m.in. utworów "Promethidion", "Bema pamięci żałobny rapsod", "Fortepian Szopena", "Vade-mecum".

“Velo Łososina”? Samorząd widzi szanse Farmaceuci i lekarze do MZ: recepta na pigułkę "dzień po" wymaga zgody rodziców

83 lata temu ORP "Orzeł" wypłynął z Rosyth na ostatni patrol, jednostka zaginęła bez wieści; losy okrętu i miejsce jego zatonięcia do dziś pozostają nieznane.

78 lat temu w Lueneburgu samobójstwo popełnił Heinrich Himmler, jeden z przywódców III Rzeszy, szef SS, odpowiedzialny za zbrodnie popełnione przez totalitarny niemiecki nazistowski reżim na milionach ludzi.

76 lat temu w Ciechanowie urodził się Jerzy Bralczyk, językoznawca, specjalista w zakresie języka polityki, mediów i reklamy.

39 lat temu w tajnym procesie Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego zaocznie skazał na karę śmierci i konfiskatę majątku płk. Ryszarda Kuklińskiego, uznając go winnym "zdrady państwa i dezercji". Kukliński od początku lat 70. współpracował z CIA, której przekazywał informacje o przygotowaniach do wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, także plany tej operacji oraz inne tajemnice Układu Warszawskiego.

38 lat temu przed Sądem Wojewódzkim w Gdańsku rozpoczął się proces Władysława Frasyniuka, Bogdana Lisa i Adama Michnika, oskarżonych o kierowanie TKK NSZZ "Solidarność" oraz o "działania w celu wywołania niepokoju publicznego".

28 lat temu Marek Kamiński i Wojciech Moskal, po 72 dniach pieszej wędrówki i przebyciu ok. 750 km, jako pierwsi Polacy dotarli do Bieguna Północnego.

17 lat temu w Warszawie zmarł Kazimierz Górski, piłkarz, w latach 1970-1976 trener piłkarskiej reprezentacji Polski; jego podopieczni zdobyli złoty medal na igrzyskach w Monachium (1972 r.) oraz srebrny cztery lata później w Montrealu; w mistrzostwach świata w Niemczech w 1974 r. zajęli trzecie miejsce; w latach 1991-1995 prezes PZPN.

# # #

Na dzisiejszym posiedzeniu Rada Ministrów zajmie się projektem uchwały dotyczącej sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r. Jak podało Ministerstwo Finansów, dochody budżetu w 2022 r. wyniosły 504,97 mld zł, wydatki sięgnęły 517,4 mld zł, a deficyt wyniósł nieco ponad 12,4 mld zł. Rada Ministrów rozpatrzy też projekt uchwały ws. zamknięcia rachunków budżetu państwa za rok 2022.

W porządku obrad znalazł się też przygotowany przez Ministerstwo Cyfryzacji projekt Prawa komunikacji elektronicznej (PKE) i projekt ustawy wprowadzającej PKE. Mają one wdrożyć do polskich przepisów unijną dyrektywę ustanawiającą Europejski kodeks łączności elektronicznej (EKŁE).

Rząd ma się też zająć przygotowanym przez resort infrastruktury projektem ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym. Ustawa wdroży do polskich przepisów rozwiązania unijne dotyczące delegowania kierowców w sektorze transportu drogowego, które stanowią element tzw. Pakietu Mobilności I.

# # #

Dziś Trybunał Konstytucyjny ma zająć się na rozprawie przepisami, z których wywodzi się zasadę immunitetu sądowego obcych państw w sprawach o odszkodowania z tytułu m.in. zbrodni wojennych. Wniosek w tej sprawie złożyli pod koniec 2020 r. posłowie PiS.

We wniosku tym posłowie chcą uznania za niezgodne z konstytucją dwóch przepisów Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie, w jakim wyłączają zobowiązania o odszkodowanie należne od obcego państwa z tytułu zbrodni wojennych, ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości, ze względu na stwierdzenie przez sąd istnienia immunitetu państwa oraz dopuszczają "wywiedzenie immunitetu państwa dla ochrony obcych państw przed pozwaniem przed sąd polski" za czyny stanowiące takie zbrodnie.

Sprawę ma rozpoznać skład pięciorga sędziów TK, a rozprawie ma przewodniczyć prezes TK Julia Przyłębska.

# # #

Sejmowa komisja sprawiedliwości zajmie się dziś projektem przewidującym zmniejszenie liczby sędziów potrzebnych do pełnego składu Trybunału Konstytucyjnego. Posłowie mają rozpocząć pracę nad tymi przepisami po godz. 16.

Projekt nowelizacji ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym posłowie PiS złożyli w Sejmie przed dwoma tygodniami. Projekt zakłada zmniejszenie minimalnej liczby sędziów Zgromadzenia Ogólnego - z 2/3 liczby sędziów Trybunału, czyli 10 - do dziewięciu sędziów, a także zmniejszenie liczby sędziów koniecznych do pełnego składu TK - z 11 do dziewięciu sędziów. Znowelizowane przepisy mają mieć zastosowanie do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie noweli.

Od miesięcy w TK trwa spór o kadencję Julii Przyłębskiej jako prezesa TK, który uniemożliwiał w ostatnim czasie zebranie się Trybunału w pełnym składzie. Według części prawników, w tym byłych i obecnych sędziów TK, kadencja Przyłębskiej - jako prezesa TK - upłynęła po 6 latach, czyli 20 grudnia 2022 r. Według samej Przyłębskiej, a także premiera i części ekspertów, jej kadencja upływa w grudniu 2024 r. - razem z końcem kadencji Przyłębskiej jako sędzi TK.

# # #

Egzaminem z języka polskiego rozpocznie się dziś trzydniowy egzamin ósmoklasisty. W środę będzie egzamin pisemny z matematyki, a w czwartek egzamin z języka obcego. Do egzaminu ma przystąpić ponad 502,8 tys. uczniów klas VIII szkół podstawowych, a także ok. 14,4 tys. uczniów będących obywatelami Ukrainy, którzy przybyli do Polski po 24 lutego ub.r, czyli po wybuchu wojny.

Egzamin ósmoklasisty będzie przeprowadzony na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej. Wymagania egzaminacyjne stanowią zawężony katalog wymagań określonych w podstawie. Dla uczniów z Ukrainy wprowadzono pewne dodatkowe dostosowania, m.in. wydłużenie czasu na egzaminie z języka polskiego.

Centralna Komisja Egzaminacyjna wyniki egzaminu ósmoklasisty ma ogłosić 3 lipca br. Tego samego dnia swoje indywidualne wyniki poznają uczniowie. Zaświadczenia o wynikach egzaminu ósmoklasisty uczniowie otrzymają trzy dni później - 6 lipca br.

Wynik egzaminu ma wpływ na przyjęcie ucznia do wybranej przez niego szkoły ponadpodstawowej. Połowa wszystkich punktów do zdobycia – to właśnie punkty za egzamin. Druga połowa to punkty za oceny na świadectwie szkolnym i inne osiągnięcia ucznia.

Przystąpienie do egzaminu ósmoklasisty jest warunkiem ukończenia szkoły podstawowej. Jeśli uczeń z powodów zdrowotnych lub losowych nie będzie mógł przystąpić do egzaminu we wtorek, środę i czwartek, to będzie go pisał w drugim terminie – w dniach 12-14 czerwca.

# # #

Dziś, w ostatnim dniu sesji pisemnych egzaminów maturalnych, odbędą się pisemne egzaminy dwujęzyczne z matematyki, historii, geografii, biologii, chemii i z fizyki. Zdawane są w języku obcym. Przystępują do nich absolwenci klas dwujęzycznych. Egzaminy te będą się rozpoczynać o różnych godzinach. Pierwszy – z matematyki – ma się zacząć o godz. 9.00. Rozpoczęcie ostatniego z egzaminów – z historii – zaplanowano na godz. 16.55

# # #

Premier Mateusz Morawiecki uczestniczyć dziś będzie w otwarciu XVI Ogólnopolskiej Konferencji BGK dla JST, której tematem przewodnim jest „Nowe rozwiązania dla finansów samorządów”. Wydarzenie otworzy prezes Banku Gospodarstwa Krajowego Beata Daszyńska-Muzyczka.

# # #

Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński weźmie dziś udział w spotkaniu ministrów kultury Trójkąta Lubelskiego na Zamku Królewskim na Wawelu. Po obradach szefowie resortów kultury Polski, Litwy i Ukrainy wspólne zwiedzą wystawę „Ekspresja. Lwowska rzeźba rokokowa - prace Johanna Pinsla ze zbiorów Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki", a także wezmą udział w briefingu prasowym. W planach jest także udział w otwarciu wystawy „Wilno, Vilnius, Vilne 1918-1948. Jedno miasto – wiele opowieści” w Muzeum Narodowym w Krakowie. Wystawa została przygotowana z okazji 700-lecia Wilna przez MNK oraz Litewskie Narodowe Muzeum Sztuki w Wilnie.