Dziś kończy się okres trzymania choinek; jedyny dzień, kiedy błogosławi się świece

2 lutego w Kościele katolickim przypada święto Ofiarowania Pańskiego zwane w Polsce świętem Matki Bożej Gromnicznej. To jedyny dzień w roku, kiedy w czasie mszy błogosławione są świece. W kraju święto, kończy okres śpiewania kolęd, trzymania żłóbków i choinek.

Święto Ofiarowania Pańskiego przypada czterdziestego dnia po Bożym Narodzeniu. Zostało wprowadzone w 492 r. przez papieża św. Gelazego i nawiązuje do biblijnego wydarzenia ofiarowania Jezusa w świątyni w Jerozolimie oraz dokonania przez Matkę Bożą obrzędu oczyszczenia.

Nazwa święta wywodzi się od dwóch terminów greckich: "Hypapante" oraz "Heorte tou Katharismou", co oznacza "święto spotkania" i "oczyszczenia". Oba były głęboko zakorzenione w tradycji Narodu Wybranego. Na pamiątkę ocalenia pierworodnych synów Izraela podczas niewoli egipskiej, każdy pierworodny syn u Żydów był uważany za własność Boga. Zgodnie z prawem mojżeszowym, czterdziestego dnia po urodzeniu syna, należało zanieść go do świątyni w Jerozolimie, a następnie wykupić za symboliczną opłatą 5 szekli. Z tym obrzędem łączyła się także ceremonia oczyszczenia matki dziecka. Kobieta była zobowiązana złożyć ofiarę z baranka, zaś w przypadku ubóstwa - ofiarę z dwóch synogarlic lub gołębi.

Święto Ofiarowania obchodzone było w Jerozolimie już w IV w., zaraz po ustaniu prześladowań. Dwa wieki później pojawiło się również w Kościele Zachodnim.

Kto zostanie Śmiguśniokiem Roku? Pamięć przez sztukę

W Kościele Wschodnim dzisiejsze święto należy do 12 najważniejszych świąt i nazywane jest Spotkaniem Pańskim "Hypapante", co uwypukla jego wybitnie chrystologiczny charakter.

W Polsce święto Ofiarowania Pańskiego nazywane jest popularnie świętem Matki Bożej Gromnicznej. Obchodom towarzyszy ceremonia poświęcenia przyniesionych przez wiernych świec, których płomień symbolizuje Jezusa Chrystusa. Jest to nawiązanie do postawy starca Symeona, który - jak podaje Ewangelia - wziął na ręce Jezusa i wypowiedział słowa: "Światłość na oświecenie pogan i na chwałę Izraela".

Nazwa świec "gromnice" pochodzi od staropolskiego przymiotnika "gromny" – grzmiący. Wierzono, że poświęcona gromnica będzie chronić dom od gromu, w związku z tym w czasie burzy zapalano świece i stawiano je w oknie, modląc się o oddalenie piorunów. Gromnicę wręczano również konającym, aby ochronić ich przed napaścią złych duchów.

W Polsce święto kończy okres śpiewania kolęd, trzymania w świątyniach żłóbków i choinek. Natomiast liturgicznie okres Bożego Narodzenia zamyka święto Chrztu Pańskiego, które w tym roku obchodzono 12 stycznia.

Zgodnie z decyzją papieża Jana Pawła II, od roku 1997 w święto Ofiarowania Pańskiego obchodzony jest Światowy Dzień Życia Konsekrowanego. W kraju i za granicą pracuje 9,4 tys. polskich zakonników, 15,3 tys. zakonnic i 1165 mniszek. Zakonnicy prowadzą 568 parafii, 99 rektoratów, 147 sanktuariów, jeden szpital i wiele innych dzieł charytatywnych - m.in. hospicja, schroniska dla bezdomnych, domy dziecka i domy pomocy społecznej

"Poprzez ślubowanie rad ewangelicznych: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, osoby konsekrowane ukazują nam prawdziwe oblicze bezinteresownej miłości, wolności od zniewolenia światem materialnym i dyspozycyjności w pełnieniu woli Bożej" - napisał bp Jacek Kiciński, przewodniczący Komisji KEP ds. Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego

Kapucyn, brat Konrad Baran, dyrektor Dzieła Pomocy św. Ojca Pio zaznaczył w rozmowie z PAP, że życie w czystości to więcej niż brak współżycia seksualnego. Dotyczy ono przede wszystkim stosunku do Boga i drugiego człowieka: czy szanuję go w jego inności, czy nie próbuję go w jakiś sposób wykorzystać dla własnych celów.

Zwrócił uwagę, że zakonnicy nie mają własnych pieniędzy. "Wszystko co dostajemy od rodziny, pieniądze, które zarabiamy, zbieramy do wspólnej puli. Kiedy czegoś potrzebujemy, wówczas prosimy przełożonego" - powiedział.

Zwrócił uwagę, że innym wymiarem życia ślubem ubóstwa jest "gotowość na przenoszenie z jednej miejscowości do drugiej, czyli nie przywiązywanie się do miejsc, co może jest jeszcze łatwiejsze, ale także i do ludzi, którzy są wokół nas".

Według danych Rocznika Statystycznego Kościoła Katolickiego w Polsce "Annuarium Statisticum Ecclesia in Polonia" Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego SAC za rok 2023 w Polsce jest 15 632 siostry zakonne, co stanowi spadek w porównaniu do roku poprzedniego (15,9 tys.). Zmniejszyła się również liczba domów zakonnych z 1985 do 1950. Najliczniejszym żeńskim zgromadzeniem są służebniczki NMP (starowiejskie) 784, nazaretanki 637 i elżbietanki 614 sióstr.

Z rocznika wynika, że w 2023 r. było 7 337 członków męskich zakonów, zgromadzeń zakonnych i stowarzyszeń życia apostolskiego. Najliczniejszymi byli: franciszkanie, salezjanie i pallotyni. (PAP)