Król Polski o szczególnym znaczeniu dla Limanowej
Na łamach portalu Limanowa.in staramy się przypomnieć sylwetki patronów limanowskich ulic - głównie tych, którzy byli związani z naszym regionem. Nazwiska znanych w Polsce zasłużonych ważnych postaci historycznych są powszechnie znane.
Jedna z najbardziej znanych limanowskich ulic w Limanowej nosi imię ostatniego króla Polski z dynastii Jagiellońskiej, Zygmunta Augusta. Spośród monarchów w Limanowej został wyróżniony w sposób szczególny. Limanowa prawa miejskie otrzymała 12 kwietnia 1565 roku, na sejmie w Piotrkowie Trybunalskim. Przywilej od króla Zygmunta Augusta na założenie miasta otrzymał Stanisław Jordan. Lokacje przeprowadzono na prawie magdeburskim. Wówczas używano nazwy Ilmanowa (taką nazwę w źródłach spotykamy po raz pierwszy pod datą 1498 w aktach sądu ziemskiego w Czchowie).
W akcie lokacyjnym król Zygmunt August napisał m.in. ”…szlachetnemu Stanisławowi Jordanowi z Zakliczyna (…) zgadzamy się i dopuszczamy, aby mógł na gruncie swoim dziedzicznym zwanym Wilmanow, w ziemi krakowskiej położonym, miasto o nazwie Ilmanowa umieścić, założyć i wznieść tak, aby trwało po wszystkie czasy. Aby zaś to miasto Ilmanowa lepiej było rządzone i łatwiej się rozwijało, udzielamy mu i nadajemy prawo niemieckie, które zwie się magdeburskim.”
Jak ustalili historycy badający dzieje Limanowej, Stanisław Jordan przeznaczył pod miasto część swej posiadłości, zwaną w dawnych dokumentach „Rzeki”, która była otoczona trzema potokami: starowiejskim, jabłonieckim i mordarskim. Władzę w miasteczku sprawował wójt, odpowiadający przed właścicielem Ilmanowej. Wójt posiadał także władzę sądowniczą.
Niestety oryginał Aktu lokacyjnego (na zdjęciu), jedna z najcenniejszych pamiątek miasta zaginął kilkanaście lat temu i do tej pory nie wiadomo gdzie się znajduje. W listopadzie 2011 roku w Muzeum Regionalnym Ziemi Limanowskiej rozpoczęła się zlecona przez burmistrza inwentaryzacja zbiorów. Wcześniej Archiwum Państwowe prowadziło w nim kontrole, jednak kontrolerom nie udostępniono wszystkich pozycji. Prace komisji zostały szybko zawieszone ze względu na wielki bałagan w zbiorach. Zlecono ich uporządkowanie i przygotowanie do spisu. W grudniu stwierdzono brak najważniejszych i bezcennych dokumentów, m.in. aktu lokacyjnego miasta, wydanego przez króla Zygmunta Augusta w 1565 roku, przywileju dla miasta Limanowa na urządzenie 12 jarmarków rocznie, wydanego przez cesarza austriackiego w 1792 roku oraz dwóch pieczęci miasta z 1573 i 1575 roku.
Król Zygmunt August (ur. 1 sierpnia 1520, zm. 7 lipca 1572) był ostatnim królem Polski i wielkim księciem litewskim z dynastii Jagiellonów. Jego panowanie, które trwało od 1548 do 1572 roku, było określane jako okres "Złotego Wieku" Rzeczypospolitej.
Podczas swojej władzy Zygmunt August dążył do utrzymania jedności polsko-litewskiej unii, a także rozszerzenia terytoriów państwa poprzez dyplomatyczne umiejętności i korzystne małżeństwa dynastyczne. Jego najważniejsze małżeństwo z arcyksiężniczką austriacką Elżbietą Habsburżanką umocniło pozycję Polski w Europie.
Król Zygmunt August znany był jako hojny mecenas sztuki i nauki, wspierając artystów, humanistów oraz uczonych. W jego okresie rozwijała się kultura renesansowa, a wileńska Akademia i Uniwersytet Krakowski zdobywały międzynarodowy prestiż.
Zobacz również:
- Ks. Józef Joniec
- Józef Marek
- Maksymilian Marszałkowicz
- Achacy Przyłęcki
- Stanisław Małachowski
- Leopold Węgrzynowicz
- Bp Piotr Longin Bednarczyk
- Józef Bek
- Tytus Czyżewski
- Wilhelm Tabor
- Władysław Dunarowski
- Sebastian Flizak
- Ks. Kazimierz Łazarski
- Franciszek Bujak
- Władysław Gębik
- Michał Dudek
Może Cię zaciekawić
Odeszli w ostatnich dniach…
30 kwietnia 2024 r. śp. Jerzy Firszt, 63 lata (Limanowa) Msza święta żałobna zostanie odprawiona w Kaplicy Centrum Pogrzebowego Kulma prz...
Czytaj więcejSpotkanie ws. modernizacji linii kolejowej
Spotkanie, zaplanowane na najbliższy poniedziałek (13 maja) o godzinie 16:00, jest inicjatywą posłanki Urszuli Nowogórskiej oraz nowej burmistrz ...
Czytaj więcejNowa kadencja samorządu gminy Limanowa oficjalnie rozpoczęta
Dzień rozpoczął się od uroczystej Mszy św. sprawowanej w Bazylice Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej. W sesji uczestniczyli nie tylko wybran...
Czytaj więcejPodróżnicze spotkanie z Adamem Olesiakiem
Adam Olesiak to limanowianin, który jest pasjonatem krajobrazów surowych i oszczędnych, takich jak te, które oferują kraje pustynne. Jego po...
Czytaj więcejSport
Zespoły żaków zaprezentowały się w Rupniowie
To było piąte spotkanie najmłodszych kategorii wiekowych w ramach Projektu "Grant 2024". W najbliższą sobotę 11 maja od godz. 9.00 w Świdniku o...
Czytaj więcejSP Ujanowice z piłkarskim mistrzostwem powiatu limanowskiego
Organizatorem zawodów był: ZPO- Międzyszkolny Ośrodek Sportowy Powiatu Limanowskiego oraz Powiatowy SZS Limanowa. KLASYFIKACJA KOŃCOWA ...
Czytaj więcejKarol Pietrzak powołany na UEFA Region’s Cup
- Trenerzy reprezentacji Małopolski w UEFA Regions’ Cup – Jacek Matyja, Łukasz Szewczyk (II trener) i Tomasz Woźniak (trener bramkarzy) – pow...
Czytaj więcejHarnaś po raz pierwszy bez zwycięstwa. Mecz na szczycie na remis
KLASA „A”, LIMANOWA: LKS MORDARKA – HARNAŚ TYMBARK 0:0 ZENIT KASINKA MAŁA – ZALESIANKA II ZALESIE 8:2 (2:1) Haras...
Czytaj więcejPozostałe
Dwaj nowi policjanci rozpoczną służbę w komendzie
W wydarzeniu udział wzięli wojewoda Krzysztof Jan Klęczar, kapelan małopolskiej policji ks. Łukasz Michalczewski, a tak...
Czytaj więcejCheerleaderki z sukcesami na Mistrzostwach Świata w Orlando
Zawodniczki Global Cheer, połączone zespoły Diamond Cheer z Kamienicy i Cheer NS z Nowego Sącza, wywalczyły miejsce w pierwszej piątce w kategor...
Czytaj więcejBon energetyczny - rząd przyjął nowy projekt
„Rozmawialiśmy o wsparciu energetycznym dla Polek i Polaków. Jest dobra decyzja rządu, bo będzie to wsparcie” – powiedział Gawkowski dzienn...
Czytaj więcejZnane nowe władze gminy Mszana Dolna
Uroczystość rozpoczęła się modlitwą w kościele św. Michała Archanioła. Następnie, w sali narad Urzędu Gminy Mszana Dolna, obrady prow...
Czytaj więcej
Komentarze (4)