Pamięć o dramatycznych wydarzeniach

Noc z 12 na 13 grudnia 1981 roku pozostaje jednym z najbardziej dramatycznych momentów w nowożytnej historii Polski. Dokładnie 42 lata temu gen. Wojciech Jaruzelski wprowadził stan wojenny, mający na celu stłumienie ruchu „Solidarności”.

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku wprowadzono stan wojenny, co oznaczało praktyczne zawieszenie obowiązującego porządku prawnego i przejęcie władzy przez wojsko. Celem tego działania było stłumienie rosnącego wpływu Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, który wyłamał się z ram systemu komunistycznego i zyskał ogromne poparcie społeczne.

Organizacja „Solidarność”, uznana za symbol bezkrwawej rewolucji, stanowiła poważne wyzwanie dla reżimu komunistycznego, zarówno w Polsce, jak i na Kremlu. Została uznana za zagrożenie dla istniejącego ustroju, co skłoniło władze sowieckie do przygotowania planów „kontrataku”, mających na celu zniszczenie ruchu.

Przygotowania do wprowadzenia stanu wojennego były szeroko zakrojone i obejmowały koordynację działań wojskowych i bezpieczeństwa wewnętrznego. Zainicjowano opracowywanie planów działania na wypadek strajku generalnego, a specjalne jednostki wojskowe i milicyjne przechodziły intensywne ćwiczenia w walkach z tłumem.

Ranking smartwatchy damskich – wybierz model dopasowany do swojego stylu życia Wernisaż wystawy o bohaterach w 80. rocznicę bitwy

Decyzja o wprowadzeniu stanu wojennego została zaakceptowana 5 grudnia 1981 roku przez Biuro Polityczne KC PZPR. Gen. Wojciech Jaruzelski - I sekretarz KC PZPR  - otrzymał pełną swobodę w wyborze daty rozpoczęcia operacji, która ostatecznie nastąpiła w nocy z 12 na 13 grudnia.

Wprowadzenie stanu wojennego oznaczało internowanie tysięcy członków „Solidarności” i opozycji, a także wprowadzenie środków ograniczających podstawowe prawa i wolności obywatelskie. Przez następne miesiące trwały aresztowania, represje i pacyfikacje strajków.

Zatrzymania miały miejsce także na Limanowszczyźnie. Jednym z represjonowanych działaczy opozycyjnych z Limanowszczyzny był Jan Sikoń z Łukowicy. W grudniu 2016 roku rozmawialiśmy z nieżyjącym już założycielem struktur rolniczej „Solidarności” na terenie województwa nowosądeckiego, który za swoją działalność był internowany. Zachęcamy do przeczytania artykułu: Internowany w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego: 'Do dziś nie mogę spokojnie o tym mówić'.  

Strajki i protesty, które wybuchły w odpowiedzi na wprowadzenie stanu wojennego, zostały brutalnie stłumione. Szczególnie tragiczne wydarzenia miały miejsce w Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek”, gdzie doszło do zabicia dziewięciu górników.

Wprowadzenie stanu wojennego spotkało się z międzynarodową krytyką, a Stany Zjednoczone oraz inne kraje zachodnie nałożyły sankcje gospodarcze na Polskę.

Dokładna liczba ofiar stanu wojennego jest nieznana, ale sięga kilkudziesięciu, a nawet ponad stu osób. Wielu Polaków doświadczyło w tym okresie represji, aresztowań i utraty zdrowia.

Stan wojenny został formalnie zawieszony 31 grudnia 1982 roku i ostatecznie odwołany 22 lipca 1983 roku

(Fot.: archiwalne zdjęcia z Limanowej wykonane w okresie stanu wojennego, fotografie pochodzą z publikacji “Okruchy pamięci”).