Susza, duża aktywność szerszeni, śnięcia ryb to skutki upałów
Ekstremalne zjawiska pogodowe, susza, więcej szkodników roślin, dłuższe zakwity sinic czy częstsze śnięcia ryb – to możliwe skutki zmian klimatycznych i upałów w Polsce. Zdaniem niektórych naukowców tegoroczna fala upałów na świecie sprawi, że 2018 r. będzie wyjątkowo gorący.
W porównaniu do czasów sprzed rewolucji przemysłowej (przełom XVIII i XIX w.) średnie temperatury na Ziemi wzrosły o 1 st C. Naukowcy przewidują, że będą one wciąż rosły. Na postępujące ocieplenie i zmiany klimatu mają też wiele dowodów. Świadczy o nich choćby większa częstotliwość ekstremalnych zjawisk pogodowych i ich skutki, np. susze i pustynnienie - albo ulewne deszcze i powodzie. Coraz cieplejsze stają się morza i oceany. W ostatnich trzech dekadach średnia temperatura wody w oceanach na świecie podniosła się o 0,5 st. C. (choć w w Bałtyku - aż o 1,5 stopnia C.).
Obserwujemy, że jest znacznie cieplej, a okresy temperatur 30-stopniowych są dość długie i jednocześnie dość dokuczliwe - podkreślił w rozmowie z PAP dr Grzegorz Tończyk z Katedry Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii Uniwersytetu Łódzkiego. Zastrzegł, że z powodu zbyt krótkiego okresu obserwacji trudno jest powiedzieć, czy mamy do czynienia ze zmianami o charakterze stałym, czy raczej z fluktuacjami klimatycznymi.
'Uważa się w tej chwili, że polski klimat zmienia się z takiego, do którego jesteśmy przyzwyczajeni, z wyraźnie zaznaczonymi porami roku, w typ klimatu zbliżony w okresie letnim do rejonów śródziemnomorskich, natomiast w okresie zimowym - do rejonów nadmorskich zachodniej Europy, gdzie nie ma dużego mrozu, a pogoda jest raczej łagodna i cechuje się umiarkowanymi temperaturami oraz obfitymi opadami' - dodaje naukowiec.
Obserwowany wzrost temperatur i ich przebieg mogą oznaczać konsekwencje dla ludzi (np. z jednej strony - wpływ na zdrowie czy komfort życia, z drugiej - konieczność radzenia sobie ze skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych, które mogą dotyczyć choćby zasobów wodnych.
Fale upałów czy łagodniejsze zimy to również konsekwencje dla roślin i zwierząt. Wyższe temperatury oznaczają lepsze warunki rozwoju np. glonów czy sinic.
'Mamy doniesienia znad Bałtyku, że są zakwity sinic, które zdarzały się też wcześniej - ale być może okazało się, że ta wyższa temperatura, pewien układ prądów morskich powodowały to, że utrzymywały się one w tym sezonie dłużej. Zjawisko ma charakter naturalny, ale być może jest odpowiedzią na to, jak człowiek wpływa na klimat i takie są tego konsekwencje' - mówi hydrobiolog z UŁ.
Tegorocznego, upalnego lata częste są informacje na temat dużej aktywności szerszeni. Wyższe temperatury oznaczają dla tych owadów dobre warunki do rozmnażania - przypomniał dr Tończyk. Z drugiej strony, z powodu suszy szerszenie mają mniej pokarmu. Jest tak dlatego, że szybciej przekwitają rośliny, przez co zmniejsza się baza pokarmowa dla owadów, stanowiących ofiary tych drapieżników. Być może dlatego obserwujemy pewną ich nadaktywność - sugeruje.
Konsekwencje upałów mogą być nieprzewidywalne także, jeśli chodzi o szkodniki związane z lasami czy uprawami.
'Zwyżka temperatury - ale nie tylko tej letniej, ale też zimowej - powoduje, że mogą się rozwijać w ciągu jednego roku nawet 2-3 pokolenia szkodników, choć wcześniej normą dla Polski było jedno pokolenie. Ta sytuacja niesie pewne konsekwencje i dla rolnictwa i dla leśnictwa. Należałoby to dokładnie śledzić'- zaznaczył dr Tończyk.
Hydrobiolog mówi też o łagodniejszych zimach, które mogą oznaczać wcześniejsze pojawienie się różnych grup zwierząt. Zwierzęta, które zwykle pojawiały się w połowie maja, występowały już w kwietniu.
Na przełomie października i listopada nie ma już silnego uderzenia mrozu w postaci ochłodzenia bezśnieżnego, które blokowało rozwój m.in. zwierząt wodnych. W tej chwili temperatury wynoszące ok. 0 st. C albo zaledwie lekkie przymrozki utrzymują się aż do grudnia. To pozwala stadiom larwalnym pójść znacznie dalej w rozwoju, niż w przypadku zim o ostrzejszym przebiegu, zwłaszcza na początku.
'Jeśli wiosną pojawią się korzystne warunki termiczne, to larwy, które np. występują w wodzie, już nie muszą robić żeru kompensacyjnego, żeby jeszcze podrosnąć. Po prostu już są gotowe do wylotu i dlatego się [wcześniej - PAP] pojawiają' - mówi ekspert.
Wysokie temperatury silnie wpływają na ekosystemy wodne. W wysokiej temperaturze w wodzie znajduje się stosunkowo mało rozpuszczonego tlenu, co niesie konsekwencje m.in. dla ryb. Czasami zbiorniki wodne są mocno zeutrofizowane - trafia do nich, np. ze ścieków czy nawozów, duża ilość związków azotu i fosforu, które sprzyjają rozwojowi drobnych, wodnych organizmów. Wówczas dramatycznie zaczyna w nich brakować tlenu.
Takie warunki nie są obojętne dla ryb. W jeziorach część z nich gromadzi się w strefach głębokowodnych, gdzie wciąż jest obecny tlen, a woda jest stosunkowo zimna. Natomiast przy dużym zagęszczeniu następuje śnięcie ryb. Powstaje realny problem, gdyż wyrzucone na brzeg ryby, zwłaszcza w miejscach wypoczynku ludzi, o ile nie są sprzątane - gniją, co może powodować pewnego rodzaju zagrożenia - zauważa ekspert.
Na razie takie wydarzenia - jako mechanizmy naturalne - nie niszczą populacji ryb. Jednak zdaniem eksperta przy długotrwałych okresach podwyższonych temperatur w kolejnych latach może to mieć znaczenie dla odbudowy populacji niektórych gatunków. 'Być może jednak nie będą one w stanie odtworzyć swojej populacji; dojdą do jakiejś granicy, gdzie nastąpi jej załamanie i wtedy będziemy mieli problem' - mówi hydrobiolog.
A to 'woda na młyn' dla gatunków inwazyjnych, które różnymi drogami dostają się do Polski. Zwykle pochodzą one z rejonów cieplejszych, w związku z czym takie warunki im odpowiadają. Wówczas także w Polsce może następować wymiana fauny. 'Jakie ona przyniesie konsekwencje w przyszłości, tego jeszcze nie wiemy' - podsumował dr Grzegorz Tończyk z UŁ.
(PAP - Nauka w Polsce)
Może Cię zaciekawić
Zmarł ks. prałat Józef Leśniak - emerytowany proboszcz parafii Tymbark
28 marca 2024 roku, w wieku 91 lat życia, w 68 roku kapłaństwa, zmarł śp. Ks. prałat Józef Leśniak – rezydent w Domu Księży Diecezji Tarno...
Czytaj więcejMężczyzna rozprowadzał narkotyki, zakopując je w skrytkach w ziemi
Jak poinformował w czwartek Bartosz Izdebski z zespołu prasowego małopolskiej policji, diler został namierzony w wyniku pracy operacyjnej policjan...
Czytaj więcejAtak na strażaków - komunikat policji
Limanowscy policjanci w przesłanym komunikacie informują, że wczoraj (27 marca) o godz. 20:30 zostali wezwani do miejscowości Koszary, gdzie ...
Czytaj więcejKsięża Sercanie wydali komunikat
Drodzy Przyjaciele, jak wszystkim wiadomo w miniony wtorek w całej Polsce miały miejsce działania prokuratury krajowej w związku z prowadzonym po...
Czytaj więcejSport
Powołanie z Sokoła Słopnice do piłkarskiej Kadry Małopolski
W Kadrze Małopolski znalazł się Małgorzata Niezabitowska z Sokoła Słopnice. POWOŁANE ZAWODNICZKI I tura: KS Uniwersyte...
Czytaj więcejZ ziemi limanowskiej do Szkocji: zainteresowani są grą w biało-czerwonych barwach
- Przypomnijmy: Franciszek, czyli młodszy z braci, w obecnym sezonie rozegrał 6 meczów w Premiership – podkreśla portal piłkarski Dom Futbolu. ...
Czytaj więcejRozpoczyna się sprzedaż biletów na piłkarskie Mistrzostwa Europy
Na Mistrzostwach Europy w Niemczech reprezentacja Polski w fazie grupowej zmierzy się 16 czerwca z Holandią, 21 czerwca z Austrią i 25 czerwca z Fr...
Czytaj więcejDwóch zawodników Limanovii z powołanie do Kadry Małopolski
Wyróżniony został Witold Mrożek i Filip Kita. Powołani zawodnicy (rocznik 2010): Wisła Kraków: Michał Kokoszka, Kacper Kopijka, Michał...
Czytaj więcejPozostałe
Analitycy: ok. 2 mln gospodarstw domowych w Polsce bez dostępu do internetu szerokopasmowego
PIE zauważa, że okres pandemii pokazał, jak ważny jest powszechny dostęp do sieci szerokopasmowej. "W czasie pandemicznego zamknięcia szkół ok...
Czytaj więcej71. Berlinale: w konkursie głównym 15 filmów, m.in. Celine Sciammy, Marii Schrader i Xaviera Beauvoisa
71. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie ze względu na pandemię i związane z nią obostrzenia odbędzie się w dwóch etapach. Od 1 do 5 mar...
Czytaj więcejNawet 250 mln zł Polacy wydadzą na produkty związane z tłustym czwartkiem
Szacuje się, że w każdy tłusty czwartek Polacy spożywają przeciętnie ok. 2,5 pączka na osobę – w sumie w skali kraju oznacza to blisko 100 ...
Czytaj więcejNaukowcy pracują nad portretem generacji 50+ w Europie
Badanie Zdrowia, Starzenia się Populacji i Procesów Emerytalnych „SHARE: 50+ w Europie" jest badaniem panelowym przeprowadzanym regularnie wśród...
Czytaj więcej
Komentarze (1)