„Wycinki z przedwojennej prasy” - cz. LV

W tym tygodniu w ramach cyklu prezentujemy list, jaki poprzez Dziennik Polski z września 1873 roku do ks. Jana Chełmeckiego ze Żmiącej wystosował Karol Sztalberger, sekretarz limanowskiej rady powiatowej.

Dziennik Polski
25 września 1873 r.

Limanowa 20. września, (Koresp. Dzien. Polsk.)

Tutejszy wydział rady powiatowej wystosował do ks. Jana Chełmeckiego, profesora religji w wyższem gimnazjum w Krakowie, pismo następujące:

Nowoczesna stołówka i kuchnia. Szpital zaprasza do bufetu Wykład i wystawa „Dzikie pszczoły” Justyny Kierat

Mimo, ze od stu lat politycznego samoistnego bytu pozbawieni jesteśmy, mimo, że wszelkie po wielekroć powtarzające się próby powstania, upadłszy mogły nas były o naszej bezsilności przekonać, nie chcemy przecież wierzyć, ażeby Opatrzność nad nami, którzy byliśmy obrońcami wiary, a pierwszymi w Europie pionami wolności, miała straszne wyrzeknąć „Amen”, chcemy raczej wierzyć, że urośniem w siły moraIne, umysłowe i materjalne, i wstaniem, bo według słowa wieszcza: ,,śmierć przychodzi tylko na naród podły.”

Święty ten cel mieć przed oczyma i ku niemu dążyć, podnosić publiczną moralność słowy i przykładem, pracować nad zwiększeniem zasobów narodowej oświaty, dokładać się do wzmocnienia sił dobrego bytu, gdzie zwaśnionych braci, a nieufnych wiązać stułą kapłańskiej powagi, oto jest najszczytniejsze każdego obywatela zadanie, a kto je spełnił, ojczyzna wyryje kiedyś na jego grobowcu: bene merentii”.

W. ks. profesor całem życiem swojem, wszystkim to nam w powiecie wiadomo, składałeś dowody, że ci dobro kraju na sercu leży, i dobierałeś, aby to dobro osiągnąć, najlepszych środków. Nie zapomniały podtatrzańskie wioski Twych nauk pożytecznych, które przed 30 laty w kościołach i szkółkach wiejskich krzewiłeś, nie wyszło tu z pamięci męczeństwo Twoje dla sprawy narodowej, które w mokrych lochach Nowego-Sącza początek miało, a koniec na wygnaniu w obczyźnie; zna Cię jako dobrodzieja swego Iud wiejski, któremu w czasie tyfusu głodowego w r. 1854 oddawałeś ostatni grosz, ostatni kęs chleba na posiłek, sam mając wtedy niewiele; nie przebrzmiał dotąd głos Twój, którym jako syn ludu do zgody, miłości i jedności nawoływałeś niezgodliwe jednej macierzy dzieci; a ostatni Twój datek w ilości 300 guld. d. 25. lipca br. na założenie w Żmiący kasy pożyczkowej nadesłany, wraz z którym deklarację złożyłeś, że jeszcze dla trzech innych przez tutejszą radę powiatową wskazać się mających gmin nie mniejsze poczynisz na ten cel ofiary, w czasie głodu, kiedy cholera najstraszniejsze pomiędzy ludem wiejskim szerzyła zniszczenie, uważa lud wdzięczny jako istny dar niebios i szle za Ciebie, dobrodzieja swego, gorące do Boga modły.

W imieniu rady powiatowej przesyłając niniejszym za ten szczodry datek W.Ks. profesorowi serdeczną podziękę staropolskim „Bóg zapłać”, jestem nie tylko ludu wiejskiego, ale odebrawszy na dniu dzisiejszym wiadomość autentyczną o zaofiarowaniu przez Niego kwoty 1,200 guld. na stypendia dla uczniów gimnazjum Św. Anny w Krakowie, zarazem tychże uczniów uczuć wdzięczności tłumaczem.”

Karol Sztalberger sekretarz rady pow. limanowskiej.

Z Wikipedii:
Jan Chełmecki (ur. 25 stycznia 1816 w Żmiącej, zm. 17 listopada 1887 w Krakowie) – ksiądz, działacz niepodległościowy, poseł do IV kadencji Sejmu Krajowego Galicji.

Grafika – TUTAJ.

***
Cykl powstaje przy współpracy z panem Januszem Guzikiem, który zajął się opracowaniem materiałów, zaczerpniętych z zasobów Jagiellońskiej Biblioteki Cyfrowej, Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Warszawskiego, Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej oraz Narodowej Biblioteki Austrii.