"Rynek sercem miasta"
Limanowa. Rynek – to serce miasta. Na przestrzeni lat był miejscem jarmarków, spotkań i wypoczynku, imprez patriotycznych i religijnych, miejscem tętniącym życiem i radością jego mieszkańców. Przez wieki zmieniał się jego wygląd i pełnione funkcje. Ostatni remont rynku przeprowadzono w 1970 r. Obecnie doczekał się kolejnego. Jak było przed wiekami?
Historia rynku
Rynek limanowski wytyczony został przy okazji lokacji miasta w/g prawa magdeburskiego w 1564 r. Ma kształt prostokąta o powierzchni 1,2 ha. Z jego naroży zgodnie z prawem magdeburskim, wychodzą cztery ulice: Jana Pawła II - dawniej Krakowska, Józefa Marka - dawniej Starowiejska, Kościuszki - dawniej Sądecka i Matki Boskiej Bolesnej - dawniej Mordarska. Pierwotna zabudowa Rynku spłonęła w czasie wielkiego pożaru miasta w 1764 r. Z zabudowy z czasów galicyjskich zachowało się kilka obiektów. W pierzei pn-zach. dominującym akcentem architektonicznym jest Bazylika Matki Boskiej Bolesnej. Jest to już trzeci kościół w tym samym miejscu. Pierwszy spłonął w 1764 r., drugi drewniany został rozebrany w 1912 r. Projektantem monumentalnej budowli wzniesionej w latach 1921-1918 jest znany architekt Zdzisław Mączyński. Kościół wzniesiony jest z cegły, zaś monumentalność nadaje mu zewnętrzna wykładzina kamienna.
Zabudowa pierzei pn-zach. z okresu międzywojennego, z przebudowaniami powojennymi. Zwrócić należy uwagę na budynek sąsiadujący z kościołem, mieszczący sklep z pamiątkami Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej, architektonicznie nawiązujący do budynku byłej szkoły miejskiej, która niegdyś stała w tym właśnie miejscu. Pierzeja pn-wsch. to budynki administracyjno-handlowe z górnymi kondycjami mieszkalnymi. Arkady nawiązują do XVIII/XIX-wiecznych domów kupieckich z podcieniami, które spłonęły w czasie II wojny światowej. Budynek narożny, przy wylocie połączenia z Małym Rynkiem z XIX w., przebudowany w okresie po II wojnie światowej. W miejscu dawnego "Magistratu" (był to budynek drewniany, parterowy), współczesny budynek Banku Spółdzielczego, architektonicznie nawiązujący do stylu podhalańskiego. Pierzeja pd-wsch. w części zachowuje architekturę XVIII/XIX wieczną. W budynku narożnym, przy wylocie ul. Kościuszki, kamienica, w której niegdyś mieściła się pierwsza siedziba władz powiatowych /1856 r./ tzw. "Bezirku".
W pierzei pd-zach. przy wylocie ul. Kościuszki, budynek mieszczący restauracją byłą restaurację "Czardasz", obecnie „U Kiera” - to dawny zajazd mieszczący w XIX w. przed wybudowaniem linii kolejowej, stację dyliżansów kursujących na trasie Bochnia - Żegocina - Limanowa. Była to niegdyś stacja popasowa na trasie do karpackich uzdrowisk zwłaszcza do Szczawnicy. Na limanowskim rynku kwitł handel w sklepach Drengera, Blecha i Weinfelda, tu kusiła zapachem świeżego chleba piekarnia Katarzyny i Leopolda Szymanków, tu chodziło się na lody i ciastka do cukierni Lewiego lub do podobnego lokalu prowadzonego przez Jana Kielskiego, a potem Kazimierza Sierosławskiego. Wielką popularnością cieszyła się także restauracja Marcelego Bursztyna. W czasie I wojny światowej, w czasie Bitwy pod Limanową w 1914 r. mieszkał tu znany pisarz węgierski - Molnar, który pełnił wówczas funkcję korespondenta wojennego. Obok plac przygotowany pod budowę pasażu handlowego, łączącego Rynek z ul. Krótką. Piętrowa kamienica mieszcząca byłe Biuro Turystyczne "Śnieżnica", restaurację "Świerkowa" i sklepy, to XIX wieczna posiadłość kupca i wielokrotnego burmistrza miasta – Biedy. Budynek z zewnątrz ma zachowaną dawną architekturę. Przebudowa rynku – 1970 r.
Płyta Rynku w obecnym wyglądzie pochodzi z lat 1970-72, kiedy to centrum miasta zostało gruntownie przebudowane. Kamienna wykładzina, "rzeźba" plenerowa z fontanną, klomby i wysmukłe świerki nawiązują do lokalnych tradycji. Dąb posadzony został w miejscu potężnego kasztana, który usunięty został ze względów bezpieczeństwa. Ocieniał on studnię miejską (zachowana i czynna do dnia dzisiejszego) oraz figurę św. Floriana, która odrestaurowana przeniesiona została na plac przykościelny. Rynek limanowski był niegdyś centrum handlowym miasta - tu odbywały się słynne limanowskie jarmarki, w okresie międzywojennym wielkie manifestacje chłopskie, po II wojnie światowej pochody 1-majowe. Płytę Rynku zdobi kamienna wykładzina, pomnik - zwany buzodromem, fontanna, klomby kwiatowe i skwery oraz pnące się ku górze świerki alpejskie. Te już leciwe, zostały wymienione ze względu na bezpieczeństwo zamienione na młode okazy. Ponieważ w herbie miasta dominuje dąb, został on posadzony na samym środku Rynku, gdzie wcześniej podczas świąt miasta "Dni Limanowej", umieszczany był topór i róg myśliwski - dodatkowe elementy współczesnego herbu. Rynek otaczają kamienice, podcienia z wkomponowanymi sklepami i restauracjami. Przebudowa rynku – 2019 r.
– Nowoczesny salon miejski, wypełniony "miejskimi meblami" i ozdobiony małą architekturą. Taka unikalna przestrzeń ma powstać dzięki rewitalizacji rynku, który ma się stać prawdziwą wizytówką miasta i miejscem chętnie odwiedzanym przez mieszkańców. Rewitalizacja rynku nie ograniczy się jedynie do wymiany płyty głównej lecz jest efektem wielu lat intensywnych przygotowań. Aby uczynić rynek przyjaznym dla pieszych, miejscem spotkań mieszkańców, a także umożliwić realizację na nim różnorodnych imprez kulturalnych, miasto przebuduje układ drogowy, oświetlenie, fontannę, powiększy powierzchnię użytkową. Dzięki temu w centrum powstanie nowoczesna, bezpieczna, pełna zieleni przestrzeń. Atutem nowego rynku, obok walorów wizualnych, jest jego uniwersalność. W sercu miasta powstać ma miejska przestrzeń służąca mieszkańcom. W zależności od potrzeb, rynek może być zarówno miejscem spotkań, spacerów, czy pikników, jak i areną ciekawych przedsięwzięć kulturalnych. Najbardziej wymierną oceną inwestycji będzie na pewno zadowolenie samych mieszkańców miasta. Miejmy nadzieję, że od jesieni 2020 roku, z zaciekawieniem i podziwem oglądać będziemy nowe oblicze limanowskiego rynku – informuje Urząd Miasta Limanowa.
Poniżej fotograficzny spacer po limanowskim rynku. Zdjęcia, ułożone chronologicznie, pochodzą z archiwum Urzędu Miasta i albumu „Okruchy pamięci”.
Może Cię zaciekawić
Od 3 lat wciąż nie wiadomo, gdzie jest Wiesław Rataj
Zaginiony Wiesław Rataj ostatni raz był widziany 3 sierpnia 2021 roku w pociągu relacji Szczecinek – Kraków, z którego wysiadł na stacji w Jas...
Czytaj więcejOstrzeżenie meteorologiczne dla południowych powiatów Małopolski
Ostrzeżenie obowiązuje do godziny 8:00 w piątek na terenie powiatów: limanowskiego, gorlickiego, nowosądeckiego, myślenickiego, nowotarskiego, t...
Czytaj więcejJak wygląda sprzątanie po zgonach?
Etapy profesjonalnego sprzątania po zmarłych Proces sprzątania po zgonie zaczyna się od gruntownego oczyszczenia miejsca śmierci. Ekipy sprząta...
Czytaj więcejOdeszli w ostatnich dniach…
1 kwietnia 2024 r. śp. Małgorzata Błachacz (związana z Mszaną Dolną) Msza święta żałobna odprawiona zostanie w czwartek 25 kwietnia ...
Czytaj więcejSport
Stara Wieś z mistrzostwem powiatu
Organizatorem zawodów był: ZPO- Międzyszkolny Ośrodek Sportowy Powiatu Limanowskiego oraz Powiatowy SZS Limanowa, SP 1 Mszana Dolna. Do zawod...
Czytaj więcejPoznaliśmy półfinalistów Pucharu Polski na szczeblu Małopolski
Ćwierćfinały, 24 kwietnia 2024 MKS Limanovia – Wiślanie Jaśkowice 1-3 (0-2) 0-1 Jakub Seweryn 12, 0-1 Doran Gądek 33, 1-2 Tomasz Kur...
Czytaj więcejPuchar Polski: Limanovia przegrała z trzecioligowcem. Piękna atmosfera wróciła na trybuny.
Dzisiaj Limanovia mogła liczyć na „dwunastego zawodnika” w postaci kibiców. Otóż na dzisiejszy mecz zmobilizowali się sympatycy limanowskieg...
Czytaj więcejPodium wśród młodzików
- W zawodach brali udział zawodnicy UKS Płomień Limanowa, a zarazem uczniowie ZSP nr 4 w Limanowej Lea Ewert (przed tygodniem była na podium w mł...
Czytaj więcejPozostałe
Drugi dzień obrad Sejmu - oglądaj transmisję
Porządek dnia rozpocznie się o godzinie 9:00, prezentacją Ministra Spraw Zagranicznych, która dotyczyć będzie głównych zadań polskiej polityk...
Czytaj więcejGOPR'owcy pompowali, pomogli i nominują kolejnych
Czterolatek z Łodzi, Krzyś, zmaga się z dystrofią mięśniową Duchenne’a (DMD) – poważną chorobą genetyczną prowadzącą do stopniowego z...
Czytaj więcejSkoda zmiażdżyła przystanek - zobacz nagranie
Do zdarzenia doszło w niedzielę 7 kwietnia w Mordarce w gminie Limanowa. Za kierownicą Skody siedział 19-latek, który według ustaleń policji ni...
Czytaj więcejPrzetarg na „Stację Limanowa” został rozstrzygnięty. Wygrywa Skanska kwotą 335 mln zł
Pod koniec stycznia zarządca infrastruktury PKP-PLK poinformował, że na sfinansowanie zamówienia podstawowego zamierza przeznaczyć 206 640 2...
Czytaj więcej
Komentarze (6)
Proszę poprawić datę