Remont najstarszego zabytku w mieście
Limanowa. Nieuchronnie dobiega końca częściowy remont dworu Marsów w Limanowej, stanowiącego obecnie siedzibę Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej. Stojący w parku miejskim (dawnym ogrodzie dworskim) budynek jest najstarszym zachowanym i jednym z najważniejszych zabytkowych obiektów w Limanowej.
Historia starowiejskiego dworu prawdopodobnie sięga 2 poł. XV w., kiedy w źródłach pojawiają się informacje zarówno o Villa Antiqua – Starej Wsi, jak i o wsi Ilmanova. Dobra te znajdowały się w posiadaniu Słupskich herbu Drużyna, których centrum administracyjne znajdowało się przypuszczalnie w dolinie Tarnawki. Wobec braku badań archeologicznych i architektonicznych współczesnego dworu i jego lokalizacji, nie da się jednoznacznie stwierdzić czy istniało w tym miejscu późnośredniowieczne założenie obronne.
Wzmianki o dworze występują od XVI w., natomiast obecny modrzewiowy budynek dworski powstał przypuszczalnie na przełomie XVIII/XIX w. Za najstarszą zachowaną część uznaje się skrzydło zachodnie – z kamiennymi ścianami i podpiwniczone. Na osi ściany frontowej znajduje się otwarty ganek – typowy dla dworków szlacheckich - o formach klasycystycznych, wsparty na czterech oktagonalnych filarach. Ganek zwieńczony jest tympanonem, ujętym w esownice, na którego stropie znajdował się pokój mieszkalny. Wpływy secesji wyraźne są w falistych spływach mansardki. Dwór nakryty jest dachem polskim, łamanym, pierwotnie pokrytym gontem – obecnie dachówką ceramiczną, ozdobionym drewnianym lukarnami, wykonanymi przez Szymona Wrońskiego. Antoni Józef Mars dokonując przebudowy założenia w 2 poł. XIX w. wzniósł prawdopodobnie wschodnie skrzydło, zakończone drewnianą werandą o cechach secesyjnych, spełniającą funkcje wypoczynkowe. Na zapleczu dworu widoczny jest prosty ryzalit z trójkątnym tympanonem, połączony niegdyś ze wspomnianym skrzydłem przeszkloną werandą, dobudowaną w XX w.
Układ pomieszczeń był amfiladowy. W latach 30. XX w. na parterze znajdowało się 12 pokoi: w środku znajdował się obszerny salon, następnie na zachód jadalnia, spiżarnia, kuchnia, pokoje służby, od strony południowej sypialnia i pokój bilardowy, w części wschodniej umiejscowione były dwa pokoje gościnne (oraz pokój werandowy). Na piętrze zlokalizowano dwa pomieszczenia mieszkalne. Urządzenie wewnętrzne dworu zmieniało się na przestrzeni lat. Niektóre przekazy wspominają o wyposażeniu pokoi w mahoniowe meble w stylu empire, natomiast jadalnia była umeblowana w stylu gdańskim. Znajdujące się obecnie w muzeum wyposażenie salonu pochodzące z 2 poł. XIX w. w stylu biedermeier, zostało ucharakteryzowane na francuski styl Ludwik Filip.
Zobacz również:Po upaństwowieniu majątku Marsów w 1945 r. dwór często zmieniał właścicieli i wygląd. Znajdował się tu internat szkoły leśnej, biura i mieszkania Państwowego Ośrodka Maszynowego, sztab wojskowy, Urząd Stanu Cywilnego, Limanowski Dom Kultury a ostatecznie Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej. Każda instytucja dostosowywała wewnętrzny układ pomieszczeń do własnych wymogów, bezpowrotnie niszcząc jego pierwotny charakter, a także wyposażenie. W latach 60. XX w. likwidacji uległa secesyjna weranda, natomiast w okresie późniejszym salon rozbudowano w kierunku zachodnim, poszerzając jednocześnie ryzalit.
Ostatni remont generalny budynek przechodził na początku lat 90. XX w. - nie zatrzymał on jednak degradacji substancji zabytkowej, dlatego też obecnie przeprowadzana jest wymiana poszycia dachowego, z zastosowaniem historycznej marsylskiej dachówki ceramicznej angobowanej, wymiana rynien i spustów, a także wykonanie izolacji dachu, która w przyszłości pozwoli na adaptację poddasza na cele muzealne. Inwestycję mającą na celu zabezpieczenie cennych zbiorów muzealnych, a także powstrzymanie dalszego niszczenia zabytkowego dworu, realizuje Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej w ramach projektu „Limanowa i Kieżmark – magdeburskie miasta na polsko-słowackim szlaku handlowym” dofinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa za pośrednictwem Związku Euroregion „Tatry”, o łącznej wartości 135583,52 €. Muzealnicy starają się ponadto o dalsze środki zewnętrzne na rekonstrukcję secesyjnej werandy, która stanowiła w przeszłości zakończenie wschodniego skrzydła dworu – projekt „In partibus artem – szlacheckie wymiary sztuki na polsko-słowackim pograniczu” o wartości 69225,63 € pomyślnie przeszedł proces oceny formalnej i jeżeli ocena jakościowa wniosku także okaże się pozytywna to odtwarzanie przestrzeni historycznej z pocz. XX w. rozpocznie się już na początku przyszłego roku.
(Autor: Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej)
Może Cię zaciekawić
Royal Cheerleaders Academy zdobywa podia Mistrzostw Polski
Mistrzostwa Polski w Cheerleadingu Sportowym odbywały się w dniach 12-14 kwietnia w Grodzisku Mazowieckim. W zawodach wzięła udział rek...
Czytaj więcejMa indeksy w kieszeni i pasję w sercu
Nadia jest mieszkanką powiatu limanowskiego, ale swoją edukację rozpoczętą w Szkole Postawowej w Niedźwiedziu, a teraz uczęszcza do k...
Czytaj więcejRajd Tysiąca Minut przejedzie drogami m.in. Beskidu Wyspowego
Przebieg trasy rajdu jest tajemnicą dla uczestników, którzy jadąc wg tzw. książki drogowej muszą dotrzeć na punkty kontroli czasu i na metę. ...
Czytaj więcejPrzystanek posprzątany, sprawa w sądzie
Dzień wcześniej podjęcie tych działań zapowiedział podczas czatu z mieszkańcami burmistrz Władysław Bieda. Jak informował, możliwość posp...
Czytaj więcejSport
Kadra Małopolski postawiła na Filipa Kitę
- W rundzie jesiennej wybrańcy Mateusza Ząbczyka i Krystiana Żakowicza okazali się niepokonani i z dorobkiem 7 punktów, za zwycięstwa 5:2 zarów...
Czytaj więcejDwa brązowe medale Mistrzostw Polski
W biegu klasycznym po pięknej walce w bardzo ciężkich warunkach atmosferycznych brąz wywalczył Szymon Stypuła, a w biegu sztafetowym o brąz pos...
Czytaj więcejPuchar Polski przed Limanovią, mecz z trzecioligowcem
W limanowskim zespole z powodu kontuzji nie wystąpi Paweł Matras i Grzegorz Mus. Drużyna z Jaśkowic zajmuje 8 miejsce w III lidze. W minionej kole...
Czytaj więcejNad Gorcami góruje Turbacz
Pierwsza połowa nie zapowiadała wysokiej porażki gości. Wprawdzie Turbacz szybko objął prowadzenie, ale wkrótce Gorce skutecznie odpowiedziały...
Czytaj więcejPozostałe
O limanowskich bohaterach z Monte Cassino
Uroczyste otwarcie wystawy odbędzie się w najbliższy czwartek (25 kwietnia) o godzinie 17:00 w Miejskiej Galerii Sztuki. Wystawa została przygo...
Czytaj więcejWzruszający wykład o rodzinie Ulmów
Prelegentem był Krzysztof Biernat - historyk, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, nauczyciel i wolontariusz w Międzynarodowym Centrum Edukacji ...
Czytaj więcejHeroizm błogosławionej rodziny - wykład
Wydarzenie odbędzie się jutro (17 kwietnia) o godzinie 16:30 w budynku Gminnej Biblioteki Publicznej w Starej Wsi. Wykład Krzysztofa Biernat...
Czytaj więcejHistoryczny proces o polityczne zabójstwo 38-latka z Limanowszczyzny
Proces za zbrodnię sprzed lat Okoliczności śmierci pochodzącego z Limanowszczyzny Czesława Kukuczki po raz pierwszy zostały opisane w publikacj...
Czytaj więcej
Komentarze (3)
nieukończonego pustostanu . W sumie to muzeum jest bardzo małe a wydaje się raz - że potrzebne , drugie - że ma potencjał w zakresie poszerzania zbiorów . Skoro hotel Cracowia mógł zostać przejęty przez Muzeum Narodowe tym bardziej ten nowy obiekt mógłby znaleźć zastosowanie .